راز اين روش‌

چرا موضعگيرى امام سجاد در اين دوره تند، صريح و پرخاشگرانه است و در بقيه دوران زندگى اين چنين نيست بلكه با پوششى از تقيه و در قالب دعا و كارهاى ملايم است. آيت الله خامنه‌اى در جواب مى‌نويسد:

«اين فصل، فصلى استثنايى بود. اينجا امام سجاد (ع) جز آن كه امام است، و بايد زمينه كار آينده را براى حكومت الهى و اسلامى فراهم كند، زبان گويايى براى خونهاى ريخته شده عاشور است. امام سجاد (ع) در اينجا در حقيقت خودش نيست، بلكه زبان خاموش حسين بايد در سيماى اين جوان انقلابى در شام و كوفه تجلّى كند. اگر آن جا امام سجاد (ع) اين چنين تند و برنده و تيز و صريح مسائل را بيان نكند، در حقيقت زمينه‌اى براى كار آينده او باقى نمى‌ماند؛ چون زمينه كار آينده او خون جوشان حسين بن على (ع) بود، چنان كه زمينه براى همه قيامهاى تشيّع در طول تاريخ، خون جوشان حسين بن على است. نخست بايد به مردم هشدار بدهد جز با اين زبان تند و تيز امكان پذير نيست.

نقش امام سجاد (ع) در اين سفر نقش حضرت زينب (س) بود، يعنى پيام آور انقلاب حسين بن على. اگر مردم بدانند كه حسين كشته شد و چرا كشته شد و چگونه كشته شد، آينده دعوت اسلام و دعوت اهل بيت به نوعى خواهد بود و اگر ندانند به نوعى ديگر. بنابراين براى آگاهى و گسترش اين شناخت در سطح جامعه بايد همه سرمايه‌ها را به كار انداخت و تا هر جا ممكن است اين كار را انجام داد. بدين جهت امام سجاد مانند تك تك اسيران (هر كس به قدر توان خويش) يك پيام آور است. همه اين نيروها بايد گرد هم آيند تا بتوانند خون جوشانِ به غربت ريخته شده امام حسين را به تمام مناطق اسلامى ببرند.» «1»

در مرحله دوم، يعنى مرحله قيامها و آشوبها، آن جا كه قيامها براى خونخواهى شهداى كربلا بود، امام تاييد كرد و مردم را براى پيوستن تشويق كرد و آن جا كه قيامها غير مكتبى بود، امام هيچ‌گونه موضع مثبتى اتخاذ نكرد. البته موضعگيريهاى مثبت امام در خفا و پنهانى بود و در ظاهر تاييد نمى‌كرد و حتى گاهى مخالفت هم مى‌نمود علت اين روش موضعگيرى امام نيز كاملا روشن است. مردان خاندان رسالت در كربلا كشته شده‌اند و جز امام و چند تن ديگر، كسى باقى نمانده است. ياران و طرفداران صادق‌