وجود آن گرامى را نتوانست تحمّل كند واو را به وسيله سم شهيد كرد.»

خلاصه‌

امام صادق (ع) در بخش دوم از دوران امامت خود با دو تن از خلفاى عباسى به نامهاى سفّاح و منصور معاصر بود. نگرش آنان به حكومت هرچند با امويان يكى بود، ولى انگيزه‌شان از مبارزه با علويان با انگيزه امويان تا حدودى فرق مى‌كرد.

عباسيان روى ديگر سكّه نفاق بودند و سعى مى‌كردند در پوشش نفاق، افكار واذهان عمومى را از جناياتى كه انجام مى‌دهند منحرف كنند. سفّاح ومنصور، دو خليفه معاصر امام صادق (ع) براى پيروزى برامويان ورسيدن به حكومت، تنهاراه را ارتباط دادن نهضت به علويان تشخيص دادند. آنان ابتدا دعوت خود را براى علويان شكل دادند، سپس با طرح شعار «الرضا من آل محمد» خود را نيز دركنار علويان مطرح كردند و درمرحله نهايى مردم را به سوى خودفراخواندند و مدعى شدند كه تنها آنان خلافت را از پيامبر (ص) به ارث مى‌برند.

سفّاح نخستين خليفه عباسى در سال 132 به قدرت رسيد. وى همزمان در دو جبهه دست به اقداماتى زد: جبهه امويان وجبهه علويان. وى گرچه درجبهه اول، موفقيّتهاى چشمگيرى به دست آورد، ولى برخوردش با علويان با توجه به شرايط سياسى آغاز خلافت عباسيان، در مقايسه با منصور، چندان تند نبود؛ البته همواره آنان را به عنوان يك خطر جدّى بر سر راه حكومت خود مى‌ديد.

منصور، دومين خليفه عباسى است كه در سال 136 به خلافت رسيد. وى براى استحكام بخشيدن به پايه‌هاى حكومت خود از سياست زور وتزوير پيروى كرد. برخوردش با توده‌هاى مردم بسيار خشن و ستمگرانه بود.

منصور بيشترين و سخترين فشار را بر علويان وارد كرد. بسيارى از آنان را كشت و بسيارى را در سياهچالهاى زندان افكند. وى درميان علويان از امام صادق (ع) بيشتر از ديگران بيمناك بود وآن حضرت را بارها به قصد كشتن نزد خود احضار كرد و سرانجام، وى را به شهادت رسانيد.