درس شانزدهم: موضعگيريها و فعّاليتهاى امام صادق عليه السلام [4]

ب- رهبرى تشكيلات پنهانى سياسى- عقيدتى شيعه‌

موضوع «تشكيلات و ارتباطات مخفى» [1] در صحنه زندگى سياسى امامان عليهم السّلام يكى از مهمترين و در عين حال ناشناخته‌ترين بخشهاى زندگى آن بزرگواران به شمار مى‌رود.

پيشوايان معصوم (ع)، پس از رحلت رسول اكرم (ص) به عنوان صاحبان اصلى حكومت اسلامى و جانشينان پيامبر (ص) رسالت بزرگ پاسدارى از اسلام و تبيين گسترش اصول و معارف آن را بر عهده داشتند و در اين راه از هيچ كوششى فروگذارى نكردند، ليكن به خاطر شرايط سياسى و حاكميّت جوّ استبداد و اختناق از سوى حاكمان اموى و عباسى در جامعه اسلامى و ايجاد محدوديّت و تنگناى بيش از حدّ براى مصلحان و مناديان حق، امامان عليهم السلام در بيشتر دوران حيات امامت، ناگزير بودند رسالت الهى خود را به صورت پنهانى پى گرفته تشكيلات عظيم و گسترده امامت را

[1] - لازم به يادآورى است كه منظور از تشكيلات، مفهوم امروزى آن، يعنى مجموعه‌اى متشكل از كادرهاى سازمان يافته و رهبرى‌مركزى، منطقه‌اى و شهرى نيست؛ بلكه منظور ما از بكارگيرى اين واژه در اينجا اين معناست كه جمعى از مردم، با هدفى مشترك، وظايف مختلفى را در حول يك مركز فرماندهى انجام مى‌دهند و در ميان خود نوعى ارتباط و نيز احساسات نزديك دارند