خلاصه‌

سى و يك سال و اندى از حيات پر بركت پيشواى ششم در دوران امامت جدّش امام سجاد و پدرش امام باقر سپرى شد، كه متأسفانه فعّاليتهاى امام (ع) در اين دوره در منابع تاريخى و حديثى منعكس نشده است.

دوران كودكى و نوجوانى امام (ع) دوران رنج و محنت آن حضرت بشمار مى‌رود، چرا كه خاطره شهادت جانگداز حسين بن على و ياران او، و اشكهاى اطفال معصوم و اهل بيت رسول خدا، تمامى اعضاى خانواده امام سجاد، از جمله امام صادق را در اندوهى جانكاه فرو برده بود.

پس از رحلت امام سجاد (ع) حدود نوزده سال از زندگى امام صادق (ع) در كنار پدر بزرگوارش سپرى شد. امام صادق (ع) در طول اين مدّت، همواره يار و مددكار پدرش بود و او را در تثبيت اصول امامت و گسترش فرهنگ ناب محمدى كمك مى‌كرد.

امام صادق (ع) حتى در سفر نيز پدر را همراهى مى‌كرد. وى در سفرى كه همراه پدرش به مكّه داشت، در مراسم حج، سخنرانى تندى عليه دستگاه خلافت اموى كرد. بگونه‌اى كه خشم هشام، خليفه اموى رابرانگيخت و او را وادار كرد تا آن حضرت و پدر گرامى‌اش را به شام احضار كند؛ ليكن در اين مرحله نيز شكست خورد و مجبور شد آنان را به مدينه باز گرداند.

دوران 31 ساله پيش از امامت امام صادق (ع) را مى‌توان دوران آمادگى آن حضرت براى پذيرش رسالت الهى امامت، در شرايط بحرانى جامعه اسلامى از نظر فكرى و فرهنگى ناميد؛ هم از نظر اندوختن تجربه‌هاى علمى و عملى در صحنه‌هاى گوناگونِ سياسى و فرهنگى، و هم از نظر خود سازى و تهذيب و تزكيه نفس.

پرسش‌

1- چند سال از زندگى امام صادق (ع) در دوران جدّ و پدرشان سپرى شد؟

2- دوران كودكى و نوجوانى امام صادق (ع) چگونه سپرى شد؟

3- امام صادق (ع) در دوران امامت پدر بزرگوارشان چه نقشى داشتند؟

4- محتواى سخنرانى امام صادق (ع) در مراسم حج رابه اختصار بيان كنيد.