بودن بستر آن، پس از شهادت امام عسكرى (ع) به ساحل نجات رهنمون سازد.

امامت‌

پيشواى دوازدهم در هشتم ربيع الاوّل، سال 260 هجرى قمرى پس از رحلت پدر ارجمندش، در حالى كه كمتر از پنج سال از عمر مباركش مى‌گذشت، عهده‌دار امامت شد. امامت آن حضرت در شرايطى آغاز شد كه مسند امامت از جهت سياسى و اعتقادى در بحرانى‌ترين وضعيت خود قرار گرفته بود.

حكمرانان عبّاسى به عنوان دشمنان بيرونى امامت، به كمك دستگاههاى اطلاعاتى خود تمام تلاش خويش را براى بستن پرونده امامت براى هميشه به كار گرفتند. دشمن درونى نيز از درون كانون امامت در چهره جعفر بن على، عموى آن حضرت، براى نابودى امامت كمر همت بسته و به كمك دشمن بيرونى شتافت.

از سوى ديگر، شيعيان پس از رحلت امام عسكرى (ع) در يك سر در گمى عجيبى فرو رفتند. بسيارى از آنان از اصل ولادت جانشين آن حضرت آگاه نشدند. برخى ديگر نيز تنها بشارت ولادت حضرت مهدى (عج) بدانان داده شده بود، بدون آنكه به محضرش شرفياب شده باشند. تعداد بسيار اندكى هم كه آن حضرت را ديده بودند، جوّ اختناق بگونه‌اى بود كه جرأت مطرح كردن آن را نداشتند، زيرا هم بر جان خود بيمناك بودند و هم بر جان امام.

اين سر در گمى با ادعاى جانشينى امام عسكرى (ع) توسط جعفر و تصريح وى به اينكه پيشواى يازدهم هيچ فرزندى از خود بر جاى نگذاشته، شدت مى‌يافت. منحرف شدن عده‌اى از شخصيتهاى برجسته شيعى- كه برخى از آنان حتّى سمت وكالت امامان پيشين را بر عهده داشتند- از خط امامت و ادعاى سفارت دروغين توسط بعضى از آنان و ايستادگى در برابر نايبان واقعى آن حضرت، عامل مهمّ ديگرى بود كه بر اين بحران مى‌افزود. در زير با ارائه نمونه‌هايى از آنچه بدان اشاره رفت، به ترسيم شرايط سياسى- اعتقادى دوران امامت پيشواى دوازدهم مى‌پردازيم.