درس دوازدهم رفتار خلفا نسبت به شيعيان و علويان‌

براى حكمرانان اموى و عباسى، اصل، دستيابى به حكومت و حفظ آن به عنوان ابزار سلطه بر مردم بود و آنان با هر آنچه و هر آن كس كه اين اصل را به خطر مى‌انداخت، برخوردى جدّى و مبارزه‌اى پيگير داشتند. شعار آنان در اين رابطه اين بود كه: «الْمُلْكُ عَقيمٌ»: حكومت نازا است؛ بنابراين فرزند و خويشاوندى نمى‌شناسد. عملكرد آنان در طول مدّت خلافتشان نشان داد كه تا چه اندازه بر اين شعار پايبند هستند. اين سياست در زندگى خلفاى عبّاسى معاصر امام هادى عليه السلام عينيّت و نمود بيشتر و چشمگيرترى داشت كه در درس پيش به بعضى موارد آن اشاره كرديم.

از مهمترين مسائلى كه در طول تاريخ، زمامداران ستمگر را به موضعگيرى و مبارزه عليه جانشينان واقعى رسول خدا صلى الله عليه و آله و ديگر اعضاى خاندان آن حضرت وا مى‌داشت، پيروى از همين اصل بود. چه آنكه دودمان رسول خدا صلى الله عليه و آله جانشينى پيامبر صلى الله عليه و آله و رهبرى جامعه اسلامى را حقّ مسلّم خود ديده، حكمرانان اموى و عبّاسى را غاصب اين حقّ مى‌دانستند. بر اين اساس تا آنجا كه شرايط و امكانات اجازه مى‌داد و مصالح اسلام و امّت اسلامى ايجاب مى‌كرد، عليه حكومت ستمگرانه آنان به مبارزه برخاسته و در جهت هدايت مردم و احقاق حق، و جانبدارى از ستمديدگان و مبارزه با ظلم و بيدادگرى، از هيچ كوششى دريغ نمى‌كردند.

همين امر سبب مى‌شد كه حكمرانان غاصب و نوكران ستمگر آنان، خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله را در رديف سرسخت‌ترين دشمنان حكومت خود به شمار آورند.

زمامداران اين دوره حكومت عبّاسى با آنكه دچار ناتوانى و مشكلات داخلى فراوانى بودند، و خوشگذرانى و عيّاشى، آنان را از انجام كارهاى مهمّ بازداشته بود، ليكن هيچگاه از علويان و حركتهاى آنان حتّى در دورترين نقاط كشور اسلامى غافل نبودند.