درس چهاردهم: مدينه، كانون خطر براى دستگاه خلافت‌

كافرترين خليفه عباسى هر چند با در پيش گرفتن سياست رعب و كشتار، قلمرو اسلامى را براى مخالفان حكومت به ويژه پيروان اهل بيت عليه السلام ناامن كرده بود؛ بدان پايه كه كسى جرأت نمى‌كرد خود را شيعه معرّفى كند، ليكن در مقابل، امام هادى عليه السلام نيز به عنوان پيشواى شيعيان و اصيل‌ترين و قوى‌ترين جبهه مخالف حكومت مستبدّ و خودكامه متوكّل، با فعّاليّتهاى فرهنگى و سياسى گسترده و هماهنگ، و جهت و تشكّل دادن به مبارزه شيعيان و علويان و هدايت و رهبرى الهى آنان، خواب را از چشم طاغوت زمان ربوده و مدينه را به پايگاه مبارزه عليه دستگاه خلافت عباسى و كانون خطرى براى موجوديّت آن تبديل كرده بود.

از مجموع 33 سال و اندى دوران امامت امام هادى عليه السلام حدود سيزده سال آن در مدينه سپرى شد. پيشواى دهم عليه السلام در طول اين مدت با استفاده از ضعف و آشفتگى اوضاع حكومت به تبيين و گسترش مبانى اعتقادى و فرهنگى اسلام، و رهبرى و هدايت امّت مسلمان همّت گمارد و از سرچشمه زلال و مطمئن امامت، تشنگان حقيقت و عدالت را سيراب كرد.

دانش‌پژوهان و حق‌جويان از هر سو به محضرش روى آورده و از دانش خدادادى‌اش بهره مى‌جستند. شيعيان و دوستان اهل‌بيت عليه السلام نيز كه تعدادشان در آن زمان، بيش از پيش و جمعشان متشكّل‌تر بود، از نقاط مختلف، به ويژه ايران، عراق و مصر، به صورت حضورى يا از طريق نوشتن نامه، مسائل و مشكلاتشان را مطرح مى‌كردند و از آن گرامى رهنمود مى‌گرفتند.

وُكلا و نمايندگان امام عليه السلام نيز در ميان مردم پراكنده بودند و از نزديك با آنان ارتباط داشتند و به مسائل شرعى و مشكلات اقتصادى ايشان رسيدگى مى‌كردند.