درس دوّم شخصيّت معنوى و الهى‌

پيشوايان معصوم عليهم السلام انسانهاى كامل و برگزيده‌اى هستند كه خداوند آنان را به عنوان مشعلهاى فروزان هدايت جامعه بشرى و الگوهاى رفتارى حق‌پويان و خداجويان، تعيين كرده است.

آنان در پرتو بندگى خدا و برخوردارى از كمالات نفسانى و ارزشهاى انسانى به مرتبه‌اى از منزلت معنوى و شخصيّت ملكوتى رسيده‌اند كه همه سيلابها و چشمه سارهاى دانش و فضيلت از ستيغ وجودِ آن عرش‌نشينان، جارى مى‌شود و مرغان دور پرواز انديشه‌ها، توانايى رسيدن به قلّه بلند افكارشان را ندارد. [1]

آنان عرشيانى هستند كه خداوند براى هدايت فرشيان به جهان طبيعت فرستاده و بدين نعمت بزرگ بر همه انسانها منّت نهاده است. [2] بر اين اساس، سنخيّتى با ديگران ندارند. [3] آنان از سنخ نور هستند و وجودشان خالص، گزيده و مطهّر به اراده خداست. [4] و اگر در اين عالم خاكى و مادّى در كنار مُلك‌نشينان زيست مى‌كنند و با آنان همساز و همسخن مى‌گردند، در بُعد تجلّى و ظهور مُلْكى و صورت ظاهرى آنان است، نه صورت باطنى و حقيقت واقعى كه آن براى ديگران غيرقابل درك و نزديك شدن است.

در اين مقياس، نمى‌توان آنان را با كسى مقايسه كرد و در يك رديف دانست. امام صادق عليه السلام مى‌فرمايد:

[1] - مضمون سخن حضرت امير عليه السلام در آغاز خطبۀ سوّم نهج البلاغه است: «يَنْحَدِرُ عَنِّى السَّيْلُ وَ لايَرْقى اِلَىَّ الطَّيْرُ»

[2] - در زيارت جامعه، رسيده از امام هادى عليه السلام آمده است: «خَلَقَكُمُ اللّهُ اَنْواراً فَجَعَلَكُمْ بِعَرْشِهِ مُحْدِقينَ حَتّى مَنَّ عَلَيْنابِكُمْ‌». خداوند، شما را نور آفريد و محيط بر عرش خويش قرار داد تاكه به وسيله شما (و فرستادنتان به ميان ما) بر ما منّت نهاد

[3] - قرآن مى‌فرمايد: (ما كانَ مُحَمَّدٌ اَبا اَحَدٍ مِنْ رِجالِكُمْ وَ لكِنْ رَسُولَ اللّهِ‌...) (احزاب (33) آيۀ 40)

[4] - (يُريدُ اللّهُ‌... وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً) (احزاب، آيه 33)