«خليلى» برگزيد كه بر محمّد و خاندان آن حضرت زياد درود مى‌فرستاد.» [1]

خلاصه‌

مرتبه علمى امامان عليه السلام در همه زمينه‌ها از پايه‌هاى اساسى امامت، و از معيارهاى مطمئن شناخت امام از مدّعى امامت به شمار مى‌رفته است.

اساسى‌ترين ويژگى دانش امامان عليه السلام، خدادادى بودن آن است. خداوند همه دانشهايى را كه به فرشتگان مقرّب و انبياى مرسل عنايت كرده به امامان عليه السلام نيز داده است.

متأسّفانه زمامداران معاصر ائمّه عليه السلام با محدوديّتهايى كه براى آنان ايجاد كردند مانع گسترش علوم ايشان در جامعه شدند. اين محدوديّت نسبت به بعضى امامان از جمله امام هادى عليه السلام بيشتر و شديدتر بود. با اين حال آن گرامى از هر فرصتى استفاده كرد و به صورتهاى گوناگون در حدّ پذيرش و ظرفيّت افراد، آنان را از فروغ دانش گسترده خويش بهره‌مند ساخت. اعتراف دانشمندى همچون «جنيدى» به فضل و برترى علمى امام هادى عليه السلام و راهيابى وى به حقّ در پرتو رهنمودهاى آن حضرت، دليل روشنى بر گستره علوم اين پيشواى معصوم در سنين شش، هفت سالگى است.

بجز جنيدى ديگران نيز بر گستره علوم پيشواى دهم در موضوعات مختلف اعتراف داشته و بر اين باور بودند كه در برخورد با مشكلات علمى و دينى بايد به او مراجعه كنند.

از امام هادى عليه السلام در رشته‌هاى مختلف علمى به ويژه در زمينه حديث، فقه، مباحث اعتقادى و كلامى، تفسير و تاريخ انبياء، روايات زيادى به يادگار مانده كه بيانگر وسعت دانش آن گرامى و عنايت وى به اين رشته‌هاى علمى است.

پرسش‌

[1] - علل الشرايع، ص 34