خودش بى‌وقفه تلاش كردند. بيشترآنان گرچه در دوران امامت خود موفّق به ايجاد چنين جامعه‌اى نشدند، ليكن زمينه فكرى و بار علمى و فرهنگى آن را بطور كامل در شيعيان خود فراهم ساخته، آنان را از نظر فكرى و عقيدتى و مسائل علمى آنچنان پرورش دادند كه احتمال خطر انحراف در مسائل مهمّ و اساسى فرهنگى را در ميان آنان از بين بردند.

امروزه فرهنگ اهل بيت عصمت و طهارت عليه السلام به عنوان فرهنگ اسلام ناب، غنى‌ترين، عميق‌ترين، اصيل‌ترين و ناب‌ترين فرهنگ مذهبى و دينى در دنياست؛ و اين يكى از بركات حيات طيّبه ائمه معصومين صلواة اللَّه عليهم اجمعين و امامت آن بزرگواران است.

به جرأت مى‌توان گفت حتّى نقاط قوّت و مثبتى كه در فرهنگ ساير فرق اسلامى به چشم مى‌خورد بطور مستقيم و يا غيرمستقيم از فيوضات آن معادن علم و حكمت است، چنانكه امام باقر عليه السلام مى‌فرمايد:

«أَما انَّهُ لَيْسَ عِنْدَ احَدٍ مِنَ النّاسِ حَقٌ وَ لاصَوابٌ الّا شَيْئٌ اخَذوُهُ مِنّا اهْلَ الْبَيْتِ ...» [1]

همانا و محقّقاً در نزد احدى از مردم، مطلب حق و حرف درستى نيست مگر آنكه آن را از ما اهل بيت گرفته‌اند.

بدون شك اگر رسالت رسول گرامى اسلام و تدوام آن توسط امامان عليه السلام نبود، امروز احدى با حلال و حرام الهى آشنا نمى‌شد. چنانكه امام حسن عسكرى عليه السلام در نامه مفصّل و مهمّى به اسحاق بن اسماعيل نيشابورى مى‌نويسد:

«لَوْ لا مُحَمَّدٌ وَ الْاوْصِياءُ مِنْ وُلْدِهِ لَكُنْتُمْ حَيارى، كَالْبَهائِمِ، لاتَعْرِفوُنَ فَرْضاً مِنَ الْفَرائِضِ.» [2]

اگر محمّد صلى الله عليه و آله و اوصياى او از فرزندانش نبودند شما سرگردان بوديد و چون بهائم هيچكدام از واجبات را نمى‌دانستيد.

پيامبر گرامى صلى الله عليه و آله نيز در موارد زيادى اهل‌بيت عليه السلام را باب علم شمرده است؛ از جمله در

[1] - بحارالانوار، ج 2، ص 94

[2] - همان، ج 78، ص 376، چاپ تهران