سخنرانى‌هاى بازماندگان امام حسين عليه السلام در مدّت اسارت، در اين زمينه نقش بسيار مؤثرى داشت.

3- بيدارى روح مبارزه

پس از شهادت حسين بن على عليه السلام روح مبارزه و پرخاشگرى در ميان امّت اسلامى بيدار شد. پيش از انقلاب، يك سلسله بيمارى‌هاى فردى و اجتماعى مانع انقلاب مسلمانان در راه حفظ اسلام و موجوديت آن بود. ولى انقلاب امام حسين عليه السلام تمام موانع فردى و اجتماعى انقلاب را از ميان برداشت و روح تازه‌اى در كالبد امّت اسلامى دميد.

پس از انقلاب حسين بن على عليه السلام جنبش‌هايى به وجود آمد كه از پشتيبانى و حمايت مسلمانان انقلابى برخوردار بود. در ذيل به چند مورد از اين جنبشها اشاره مى‌كنيم:

الف- نخستين عكس‌العمل مستقيم شهادت امام حسين عليه السلام انقلاب توابين به فرماندهى يكى از ياران پيامبر به نام «سُلَيْمانِ بن صُرَد» در شهر كوفه بود. در اين جنبش گروهى از بزرگان شيعه و ياران امير مؤمنان شركت داشتند.

جنبش توابين از سال 61 آغاز شد و تا زمان حيات يزيد مخفيانه مردم را به خونخواهى حسين عليه السلام دعوت مى‌كرد. آنان پس از مرگ يزيد احتياط و اختفا را كنار گذاشتند و علناً به تهيه اسلحه و جذب نيرو پرداختند و آماده كارزار شدند و دست از جان شسته با سپاه امويان درگير شدند و آنقدر جنگيدند تا كشته شدند. شعار آنان، «يا لَثاراتِ الْحُسَيْن» بود و اخلاص و پاكبازى از شيوه قيامشان كاملًا به چشم مى‌خورد. [1]

ب- پس از انقلاب توابين انقلاب مدينه شروع شد. امام سجاد عليه السلام و زينب كبرى پس از بازگشت به مدينه نيز فعّاليت‌هاى روشنگرانه خود را دنبال كردند به‌طورى كه فرماندار يزيد در مدينه به وحشت افتاد و فعاليت‌هاى حضرت زينب را به يزيد گزارش كرد. يزيد در پاسخ نوشت: تماس و ارتباط زينب را با مردم قطع كن! [2]

در همين فاصله هيأتى به نمايندگى مردم مدينه به شام رفتند. آنان پس از بازگشت در اجتماع‌

[1] - مشروح جريان انقلاب توابين را طبرى در تاريخ خود، ج 5، ص 551-568 آورده است

[2] - زينب الكبرى، جعفر النقدى، ص 120