اسلام و رهبران آن براى بار ديگر به اثبات رسانيد، ليكن با واكنش صريح و قاطع بازماندگان واقعه عاشورا و در رأس آنان امام سجّاد و زينب كبرى مواجه شد. امام زين‌العابدين خطاب به وى فرمود:

اى پسر معاويه و هند و صخر! پيش‌از آنكه تو متولد شوى، نبوت و امامت پيوسته از آن پدران و نياكان من بوده است. جدّم على بن ابى‌طالب عليه السلام در غزوه‌هاى بدر، احد و احزاب، پرچمداررسول‌خدا صلى الله عليه و آله بود؛ درحالى‌كه پدر و جدّتو پرچمداركفر بودند .... [1]

اوج مبارزه و افشاگرى امام عليه السلام عليه يزيد در مسجد شام و در حضور انبوه مردم بود كه بر فراز منبر رفت و به تفصيل سخن گفت و پس از معرفى خود و انتسابش به رسول خدا صلى الله عليه و آله، امير مؤمنان، حضرت زهرا و امام حسين عليهم السلام، به بيان امتيازات خود به عنوان اهل بيت پيامبر صلى الله عليه و آله پرداخت، سپس جنايات يزيد در حق خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله بويژه پدر بزرگوار خويش و خاندان او را برشمرد.

سخنان امام عليه السلام مجلس را منقلب كرد چندانكه صداى ضجّه و گريه از هر گوشه برخاست. يزيد ناچار شد براى قطع سخنرانى آن‌حضرت به مؤذن دستور دهد اذان بگويد. [2]

پس از سخنان امام زين‌العابدين در مسجد جامع دمشق افكار عمومى متوجه خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله گشت و بسيارى از تبليغات دشمن، خنثى و نقشه‌هايش نقش بر آب شد. مردم شام كه تا قبل از اين مى‌پنداشتند، اسرا خارج از دين هستند، با شنيدن سخنان امام عليه السلام به خطاى خود پى بردند و فهميدند كه آنان خويشاوندان رسول خدا صلى الله عليه و آله و پرچمداران نهضت مقدس اسلام هستند و يزيد بدون جرم و دليل قانع‌كننده‌اى پدر وى را به شهادت رسانده و آنان را به اسارت گرفته است.

يزيد پس از رويارويى با موج اهل بيت گرايى توده مردم شام، حتى زنان حرمسراى خود، ناگزير از تغيير روش و تعديل سياست خود نسبت به اسيران شد و آنان را در ماندن در شام يا بازگشت به مدينه آزاد گذاشت، ولى آنان بازگشت به مدينه را برگزيدند.

[1] - لهوف، ص 79 و بحارالانوار، ج 45، ص 132

[2] - ر. ك: مقتل الحسين، مقرّم، ص 455