درس اوّل:

حضرت على (ع) در دوران رسالت‌

نخستين پيشواى شيعيان و جانشين و خليفه بلافصل پيامبر گرامى اسلام در روز جمعه، سيزدهم رجب، سال سى‌ام عام‌الفيل در درون كعبه ديده به جهان گشود. [1] نام مباركش «على»، مشهورترين كنيه‌اش «ابوالحسن» [2] و معروف‌ترين لقبش «اميرالمؤمنين» است. [3]

پدر بزرگوارش «عمران» مكنّى به ابوطالب فرزند عبدالمطلّب، فرزند هاشم، فرزند عبد مناف و مادر گرامى‌اش «فاطمه بنت اسد» فرزند هاشم، فرزند عبد مناف بود. وى علاوه بر آنكه مادر حضرت على عليه السلام بود، سِمَت مادرى براى رسول خدا صلى الله عليه و آله نيز داشت و آن حضرت در دامن پاك آن بانوى پرهيزكار نشو و نما كرد. او در رديف پيشگامان در اسلام و ايمان به رسول خدا صلى الله عليه و آله بود و همراه دختر پيامبر صلى الله عليه و آله و فرزندش امير مؤمنان عليه السلام به مدينه هجرت كرد. هنگامى‌كه اين بانوى بزرگوار درگذشت، رسول خدا صلى الله عليه و آله او را در پيراهن مخصوص خود كفن كرد. و پيش از آنكه وى را در قبر گذارَد، خود در قبر او خوابيد تا به بركت وجود او از فشار قبر در امان باشد، و چون او را در قبر نهاد اقرار به ولايت فرزندش، امير مؤمنان عليه السلام را به وى تلقين كرد. همه اينها بدين جهت‌

[1] - ارشاد، ص 9؛ بحارالانوار، ج 35، ص 5؛ كشف‌الغمه، ج 1، ص 59 و اعلام الورى، ص 159. موضوع ولادت امام‌على عليه السلام در درون كعبه را علاوه بر مورخان و محدثان شيعه عده‌اى از مورخان و محدثان اهل سنّت نيز ذكر كرده‌اند. براى آگاهى بيشتر از نظرات آنان، به مروج الذهب، ج 2، ص 249؛ مستدرك حاكم، ج 2، ص 283 و نيز الغدير، ج 4، ص 21-23 رجوع كنيد

[2] - كنيه‌هاى ديگرى نيز براى آن حضرت ذكر شده است، از جمله: «ابوالحسين»، «ابوالسبطين»، «ابوالريحانتين» و «ابوتراب» (ر. ك: اعلام‌الورى، ص 160)

[3] - القاب فراوان ديگرى براى آن حضرت نقل شده است، از جمله: «سيّد المسلمين»، «امام المتقين»، «قائد الغُرِّ المحجَّلين»، «سيّد الاوصياء»، «سيد العرب»، «صدّيق»، «فاروق»، «يعسوب الدّين»، «وصىّ‌»، «ولىّ‌»، «امين»، «هادى»، «مرتضى» (ر. ك: اعلام الورى، ص 160، ذخائر العقبى، ص 56 و اميرالمؤمنين در عهد پيامبر صلى الله عليه و آله، ص 42-48)