يعنى قتل. ولى پيداست كه آشكارا كشتن امام رضا عليه السلام با آن موقعيّت و جايگاه ممتازى كه داشت نه كار آسانى بود و نه به صلاح حكومت. از اين رو، براى اجراى توطئه خود حيله‌اى به كار برد كه هم اجرايش آسان بود و هم پيامدش براى حكومت كمتر.

او تصميم گرفته بود به بغداد برود تا مشكل اساسى اين ناحيه را به نفع خود حل كند؛ ليكن لازم بود پيش از ورود به بغداد دو مانع عمده را از سر راه خود بردارد تا صداقتش را براى ناراضيان بغداد به اثبات رساند. اين دو مانع عبارت بود از وزيرش فضل بن سهل و وليعهدش حضرت رضا عليه السلام.

مأمون همراه وزير و وليعهدش مرو را به مقصد بغداد ترك كرد. فضل را در حمّام سرخس با حيله به قتل رسانيد. هنگامى كه به طوس رسيد امام رضا عليه السلام را به منزل خود دعوت كرد و به دست خود و بدون هيچ واسطه‌اى با خوراندن انگور [1] يا انار مسموم»

به آن حضرت او را شهيد كرد. تاريخ شهادت امام عليه السلام بنا بر قول مشهور، آخر ماه صفر، سال 203 هجرى، [3] يك سال و اندى پس از صدور فرمان ولايتعهدى به نام آن حضرت ذكر شده است.

مأمون براى بى‌گناه جلوه دادن خود و سرپوش نهادن بر اين جنايت، پس از شهادت امام در حالى كه گريبان چاك زده بود، اشك مى‌ريخت و بر سر مى‌زد و به سوى خانه امام شتافته اظهار بى‌تابى مى‌كرد. [4] سپس سادات و هواداران امام را فراخواند و جسد حضرت را به آنان نشان داد و گفت ببينيد كه پيكر او سالم و طبيعى است. [5] سپس براى جلوگيرى از هرگونه شورشى اعلام كردند پيكر امام امروز تشييع نمى‌شود و چون مردم پراكنده شدند، به دستور مأمون پيكر مطهر امام را شبانه غسل داده و كفن كردند و شبانه در كنار قبر هارون به خاك سپردند. [6]

[1]- بحارالانوار، ج 49، ص 293

[2] - اعلام الورى، ص 340

[3]- همان، ص 314

[4]- ر. ك: مناقب، ج 4، ص 375

[5]- بحارالانوار، ج 49، ص 309؛ مقاتل الطالبيين، ص 378

[6] - بحارالانوار، ج 49، ص 299؛ عيون اخبارالرّضا عليه السلام ، ج 1، ص 270