امام جواد عليه السلام در آخر ماه صفر سال 203 هجرى در حالى كه هفت سال و اندى از عمر مباركش مى‌گذشت عهده‌دار مقام امامت شد و مدت امامتش هفده سال به طول انجاميد. از اين مدت حدود پانزده سال آن معاصر حكومت مأمون و دو سال ديگرش همزمان با زمامدارى معتصم بود.

ويژگى امامت حضرت جواد عليه السلام‌

برجسته‌ترين ويژگى امامت امام جواد عليه السلام خردسالى آن‌حضرت به‌هنگام عهده‌دارى اين منصب الهى است؛ چه اين كه آن بزرگوار نخستين پيشواى معصوم است كه پيش از سنّ بلوغ مسؤوليّت پيشوايى امّت را پذيرفته بود؛ هر چند پس از آن حضرت فرزندش امام هادى و نيز حضرت مهدى عليهما السلام در سنينى همسان و يا كمتر از سنّ امام جواد عليه السلام به امامت رسيدند.

طبيعى است چنين پديده بى‌سابقه‌اى با محوريّت اساسى‌ترين مسأله مورد اختلاف بيت امامت با دستگاه خلافت جور، پيامدها و واكنش‌هايى در پى داشته باشد. از اين رو، امامان پيشين، بويژه حضرت رضا عليه السلام سعى مى‌كردند با بيانات گوناگون و ارائه شواهدى از قرآن درباره رهبرى پيامبران گذشته در دوران خردسالى از قبيل حضرت عيسى و يحيى بن زكريّا، افكار عمومى را براى پذيرش امامت امام جواد عليه السلام در آينده‌اى نزديك آماده سازند. [1]

شرايط سياسى- فرهنگى‌

از جمله مسائل كلامى مربوط به امامت كه در جامعه آن روز مطرح شد اين بود كه آيا ممكن است كسى پيش از بلوغ به مقام امامت برسد؟ اين بحث با شهادت حضرت رضا و به امامت رسيدن امام جواد عليهما السلام به صورت جدّى‌ترى در محافل علمى- كلامى مطرح و

[1] - براى آگاهى از اين بيانات رجوع كنيد به بحارالانوار، ج 50، ص 22؛ كافى، ج 1، ص 256 و 314 و عيون اخبارالرضا عليه السلام ، ج 2، ص 216