درس بيست و هفتم:

فعاليت‌ها و موضع‌گيرى‌هاى امام جواد (ع)

پيشواى نهم با درك عميق از شرايط سياسى- فرهنگى جامعه و ترفندهاى مأمون، فعّاليّت‌هاى خود را در محورهاى زير سامان داد.

1- تبيين و تثبيت امامت خويش‌

نخستين و مهم‌ترين رسالت حضرت جواد عليه السلام اثبات امامت خويش و پاسخگويى به ابهام‌ها و شبهه‌هايى بود كه با توجه به خردسالى آن گرامى در جامعه مطرح مى‌شد. اين رسالت به گونه‌هاى زير نمود يافت.

الف- تصريح بر امامت خود: امام در رويارويى با مردم حتّى مخالفان با صراحت، خود را پيشواى امّت و حجّت خدا در زمين مى‌دانست. يحيى بن اكثم در حرم پيامبر صلى الله عليه و آله با امام برخورد كرد و مسائلى از وى پرسيد. در پايان گفت: مى‌خواهم درباره مسأله‌اى از شما بپرسم ولى خجالت مى‌كشم.

امام فرمود: پيش از آن كه تو بپرسى من خبر مى‌دهم. تو مى‌خواهى از امام (زمان) بپرسى. گفت: به خدا سوگند همين است. فرمود: من همان امام (زمان) هستم. گفت:

نشانه و علامتى؟ عصايى كه در دست امام بود به سخن درآمد: او مولاى من و پيشواى اين زمان و حجّت خدا است. [1]

امام جواد عليه السلام گاهى قدم فراتر از اين مى‌گذاشت و ضمن تصريح بر امامت خود، آن را به سلسله امامت امامان پيشين و در نهايت به رسالت پيامبر صلى الله عليه و آله مرتبط مى‌ساخت. [2]

[1] - بحارالانوار، ج 50، ص 68؛ كافى، ج 1، ص 287

[2] - ر. ك: بحارالانوار، ج 50، ص 53