از جمله چهرههاى فعّالى كه همزمان با آغاز امامت حضرت
مهدى (عج) در صحنه سياسى جامعه اسلامى رخ نمود، جعفر بن على معروف به جعفر كذّاب، عموى
آن حضرت بود. وى از آن جهت كه در مسأله امامت به خدا دروغ بست و مدعى مقامى شد كه خداوند
او را بدان مقام نصب نكرده بود و نيز به دروغ، منكر وجود فرزند براى برادرش امام عسكرى
عليه السلام شد «كذّاب» ناميده شد.
از برخى روايات استفاده مىشود كه وى پيش از تولّد توسط
بعضى امامان و حتّى پيامبر صلى الله عليه و آله به اين لقب ناميده شده است. امام سجاد
عليه السلام به نقل از پدرش و از جدّش نقل مىكند كه پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود:
وقتى فرزندم جعفر بن محمّد بن على بن حسين بن على بن ابىطالب
متولد شد، او را صادق بناميد؛ زيرا ديرى نمىگذرد كه در ميان فرزندان او، همنامى براى
وى پيدا مىشود كه بدون شايستگى، ادعاى امامت مىكند و كذّاب ناميده مىشود. [2]
جعفر به جاى تغذيه از پستان امامت و بهرهورى از خورشيد
تابناكى مانند امام هادى عليه السلام به تاريكى و سيهروزى روى آورد و راه عيّاشى،
شرابخوارى و لهو و لعب در پيش گرفت [3] و در اين مسير تا آنجا پيش رفت كه پدرش او را
از خانواده خود طرد كرد و او را به منزله نمرود، فرزند نوح دانست و از شيعيان خواست
از وى دورى گزينند. [4]
جعفر علاوه بر فساد اخلاقى و اعتقادى كه بارزترين نمود
آن ترك نماز و شرابخوارى است، [5] در عرصه سياسى نيز انحرافهاى فاحشى داشت كه همدستى
با حكومت عباسى، جاسوسى عليه بيت امامت، انكار وجود فرزند براى امام عسكرى عليه السلام
و ادعاى امامت پس از آن حضرت، نمونههاى روشن آن است.