درس دوّم:

حضرت على (ع) در دوران 25 ساله سكوت‌

آغاز مظلوميّت‌

هنوز آب غسل بدن مطهر رسول‌خدا صلى الله عليه و آله خشك نگشته و آن حضرت به خاك سپرده نشده بود كه مظلوميت حضرت على عليه السلام آغاز گشت؛ چه آن كه گروه اندكى از مسلمانان در سقيفه بنى‌ساعده گرد آمدند و با ناديده گرفتن توصيه‌هاى رسول خدا صلى الله عليه و آله نسبت به جانشينى حضرت على عليه السلام از خود، پس‌از بحث و گفت و گوى مختصرى پيرامون مسأله رهبرى و زمامدارى پس از پيامبر صلى الله عليه و آله، بدون مطرح كردن امير مؤمنان و حتّى مشورت با آن حضرت، امر حكومت را به سود ديگرى تمام كردند و او را به خلافت برگزيدند.

اين گزينش عجولانه، نه مبناى شرعى داشت و نه مبناى عقلايى و دموكراسى. از نظر شرعى منصب «امامت» همچون منصب «رسالت» منصبى الهى است كه نصب زمامدار تنها در حوزه اختيار پروردگار است كه توسط پيامبر صلى الله عليه و آله انجام و ابلاغ مى‌شود.

دليل بر اين ادعا علاوه بر قرآن كه «امامت» را عهد الهى دانسته [1]، سخن رسول اكرم صلى الله عليه و آله در پاسخ به درخواست رييس قبيله «بنى عامر بن صعصعه» است كه فرمود:

«الْامْرُ الَى اللَّهِ يَضَعُهُ حَيْثُ يَشاءُ» [2]

امر (امامت و جانشينى من) به دست خداست، هر جا كه بخواهد قرار مى‌دهد.

از نظر عقلايى و دموكراسى نيز بيعت با خليفه اول در شرايطى صورت گرفت كه بيشتر مسلمانان حضور نداشتند. مسأله جانشينى رسول خدا صلى الله عليه و آله و زمامدارى جهان‌

[1] - ر. ك: بقره، آيه 124 «... لاٰ يَنٰالُ عَهْدِى الظّالميٖنَ‌»

[2] - سيره ابن هشام، ج 2، ص 66؛ رئيس قبيله ياد شده به پيامبر صلى الله عليه و آله پيشنهاد داده بود كه چنانچه آن حضرت پس از خود رهبرى جامعۀ اسلامى را به آنان واگذار كند به آيين او مى‌گروند