درس سى و سوم:

غيبت صغرى‌

غيبت‌

از جمله رويدادهاى مهمّ و بى‌سابقه در تاريخ امامت شيعه، موضوع غيبت حضرت مهدى (عج) از ديده‌ها است. امام از آغاز تولّد در خانه پدرى در سامرّا، مخفيانه زندگى مى‌كرد. تا زمانى كه پدر بزرگوارش زنده بود، تنها ياران خاص آن حضرت، توفيق شرفيابى به محضر حضرت مهدى (عج) و زيارت چهره نورانى‌اش را پيدا مى‌كردند.

پس از عهده‌دارى امامت كه جستجوى حكومت از آن حضرت ابعاد گسترده‌ترى پيدا كرد، زندگى پنهانى آن گرامى وارد مرحله جديدى شد و جز چند نفر كه به نوبت سمت نيابت خاص آن گرامى را برعهده داشتند، كسى ايشان را نمى‌ديد. بدين ترتيب تاريخ امامت با بحران جديدى روبه‌رو شد و اراده حق بر اين تعلق گرفت كه آخرين جانشين رسول خدا صلى الله عليه و آله تا آن زمان كه خدا بخواهد از ديده‌ها پنهان شود.

مسأله غيبت در تاريخ زندگى امّت‌هاى پيشين در ارتباط با انبياء و جانشينان آنان وجود داشته است. در پاره‌اى روايات از مسأله غيبت رهبران الهى به‌عنوان يك سنّت پروردگار، ياد شده كه در ميان تمامى امّت‌ها رخ داده است. امام باقر عليه السلام مى‌فرمود:

سوگند به خدا مسأله غيبت، سنّت الهى است كه مو به مو اجرا خواهد شد و هر آنچه كه در ميان امّت‌هاى پيشين روى داده، ناگزير در ميان شما نيز روى خواهد داد. و اگر شما يكنواخت مى‌زيستيد، بر غير سنّت پيشينيان خود مشى كرده بوديد. [1]

در ميان انبياء، نخستين غيبت، مربوط به حضرت ادريس است كه به خاطر درگيرى با

[1] - بحارالانوار، ج 52، ص 110