درس سى و چهارم:

وظايف و فعّاليّت‌هاى نايبان غيبت كبرى‌

الف- وظايف و فعاليّت‌هاى نايبان‌

نايبان خاص حضرت ولىّ عصر (عج) در طول مدت نيابتشان، فعّاليّت‌ها و موضع‌گيرى‌هايى در زمينه مسائل سياسى، اجتماعى و فرهنگى داشتند كه برخى از آنها بين هر چهار سفير، مشترك و برخى مختص هر سفير بود. در اينجا به اختصار به بعضى از وظايف و فعّاليت‌هاى مشترك آنان اشاره مى‌كنيم.

1- انجام رسالت دو جانبه‌

شرايط سياسى- اجتماعى در اين دوره ايجاب مى‌كرد كه نايبان حضرت يك وظيفه دو جانبه ايفا كنند. از يك سو در انجام رسالت نيابت و چگونگى ارتباط خود با امام و مردم و پنهان نگه داشتن نام و نشان آن گرامى، نهايت احتياط را بكنند. آنان در بيشتر نوشته‌هاى خود به امام، نه از خود اسمى مى‌بردند و نه از حضرت. به‌عنوان نمونه، چنين مى‌نوشتند: «كتبتُ الى الناحيّة»، «كَتَبْتُ اليه»، «خَرَجَ الجواب». [1]

همين مسأله منشأ ابهام در پاره‌اى توقيعات گشته، بگونه‌اى كه معلوم نيست به كدام يك از نايبان القا شده است.

از سوى ديگر، بر خود لازم مى‌ديدند كه امام را به پيروانش معرفى كنند تا توطئه‌گران و مدعيان دروغين نيابت نتوانند در ميان امت شك و ترديد ايجاد كنند؛ از اين رو در مواقع لازم براى افراد مورد اعتماد بيان مى‌كردند كه حضرت را ديده‌اند و مكان‌هاى‌

[1]- ر. ك. معادن‌الحكمة، ج 2، صص 308 - 310