برجسته جنگ جهانى دوم، به فرماندهى ستاد پيمان ورشو منصوب گرديد. بر طبق اين پيمان، هرگونه تجاوز به يكى از اعضاى پيمان، به منزله تجاوز به همه اعضا بوده و مستلزم دفاع دسته جمعى مى‌باشد. اين تقابل، دسته بندى و جبهه‌بندى، در حقيقت، جنگ سرد را شكننده مى‌كرد و امكان برخورد نظامى را افزايش مى‌داد؛ هر چند پيامدهاى جنگ هسته‌اى، تا حدودى، به خود نگهدارى متخاصمان منتهى مى‌شد. [1]

مرحله تنش زدايى‌

دوره جنگ سرد كه از سال 1947 م- مطابق نظريه مشهور- آغاز شد، به مدت پانزده سال استمرار يافت؛ دوره‌اى كه حوزه‌هاى نفوذ دو بلوك غرب و شرق، تعيين و به رسميت شناخته شد و رقابتها در ابعاد مختلف، نشان داد كه شوروى و آمريكا، حاضر نيستند از منافع خود در سطح جهان دست بردارند و اداره روابط بين‌المللى سرانجام، در مسكو و واشنگتن تصميم گيرى مى‌شود. هر چند نيروهاى جديدى مانند جنبش غير متعهدها و وحدت اروپاى غربى در عرصه روابط بين‌الملل، ظهور پيدا كرده بودند، امّا هيچ يك ياراى مقابله با دو ابرقدرت را نداشتند. سرانجام، مرحله جنگ سرد در سال 1962 م با وقوع بحران موشكى كوبا به پايان رسيد و دور جديدى به نام تنش زدايى در روابط ابرقدرتها ظاهر شد. تجزيه و تحليل بحران كوبا و پيامدهاى آن، تا حدودى، ما را در شناخت دهه 1960 م و 1970 يارى مى‌دهد.

بحران كوبا

كوبا، متحدى قابل اعتماد براى شوروى:

كوبا، كشورى در درياى كارائيب در اقيانوس اطلس، در نزديكى سواحل آمريكا واقع شده است. ژنرال «باتيستا»، حاكم نظامى كوبا، طى سالهاى طولانى حكومت اختناق و ديكتاتورى بر ملت خود، در سال 1959 م، توسط «فيدل كاسترو» از اريكه قدرت به زير كشيده شد و به جمهورى دومينيكن پناهنده شد. دولت كوبا، از اين تاريخ به بعد، در زمره مخالفان ايالات متحده‌

[1] جريانهاى بزرگ تاريخ معاصر، پيرن، ج 4، ص 911-972.