آمريكا به هيچ يك از اصول حقوق انسانى- مندرج در حقوق بشر- پايبند نيست.

عقب‌نشينى و پذيرش شكست از جانب آمريكا، تنها و تنها، از اين جهت بود كه آن كشور، بيش از اين نمى‌توانست از دست رفتن نيروى انسانى و منابع اقتصادى و تسليحات نظامى را تحمل كند.

كارنامه جنگ ويتنام بسيار گران و نگران كننده است. تلفات نظاميان: آمريكا حدود پنجاه هزار نفر كشته، ويتنام جنوبى 183 هزار نفر كشته، ساير متفقين 4875 نفر كشته، ويتنام شمالى و ويت كنگ 910 هزار كشته، جمع تلفات نظاميان از مرز يك ميليون نفر گذشت. تلفات غير نظاميان: ويتنام جنوبى 350 هزار كشته و 950 هزار زخمى؛ ويتنام شمالى در جريان جنگ از هر 27 نفر جمعيت خود، يك نفر را از دست داد. خسارات مادى: سقوط هواپيماهاى آمريكايى شامل 3607 هواپيما و 5134 هلى‌كوپتر (بر اساس گزارش ويتنام شمالى، 4011 فروند هواپيما و هلى كوپتر آمريكايى در آسمان ويتنام شمالى سرنگون شدند)، سقوط هواپيماهاى ويتنام شمالى شامل 190 ميگ؛ تعدادى از تانكهاى ويتنام شمالى در حدود 500 تا 800 عراده از بين رفت. ميزان بمب: روى هم رفته از فوريه سال 1965 بيش از 7700000 تن بمب و موشك بر دو كشور هند و چين ريخته شد. بعلاوه، 64 ميليون ليتر سموم ضد درخت، نزديك به دو ميليون هكتار جنگل را در ويتنام جنوبى نابود كرد. [1]

ساير تحولات مهم دوره تنش زدايى‌

تحولات بسيار مهمى در دهه‌هاى 1960 م و 1970 م كه دوره تنش زدايى نام گرفته، در روابط بين‌الملل به وجود آمد كه بررسى اجمالى آنها مى‌تواند افق انديشه ما را نسبت به نظام بين‌الملل روشن سازد. از اين روى، تحولاتى از قبيل ظهور جهان سوم به عنوان يك قطب قدرت، وحدت اروپا به عنوان قدرتى نوظهور، قدرتهاى متوسط آسيايى، جنگهاى اعراب و اسرائيل، رقابت تسليحاتى و بحران در اقمار اتحاد شوروى را مورد تجزيه و تحليل قرار مى‌دهيم.

[1] تشنجات سياسى پس از جنگ جهانى، انصارى، ص 445-446.