هماهنگى و همكارى بسيار بالاى اعضاى شوراى امنيت اشاره كرد كه جان تازه‌اى به اين سازمان بين‌المللى داده و آمريكا، بخوبى، از آن به عنوان ابزار ديپلماسى خود استفاده مى‌كند. مجموعه تحولات اخير را مى‌توان در روند همگرايى و واگرايى در نظام بين‌المللى مورد تجزيه و تحليل قرار داد. براى دستيابى به شناخت منظمترى از اين واقعيات بين‌المللى، برخى از مهمترين آنها را در اين فصل مورد بررسى قرار مى‌دهيم.

مسائل مربوط به سازمان ملل متحد را در فصل بعد و نظم نوين را در آخرين فصل اين دوره آموزشى ارزيابى خواهيم كرد.

فروپاشى اتحاد جماهير سوسياليستى شوروى‌

اتحاد جماهير سوسياليستى شوروى در پى انقلاب اكتبر 1917 م تأسيس و اعلام شد. نظام سياسى، اقتصادى و فرهنگى اين كشور دويست ميليون نفرى، تبديل به يك رژيم متمركز با اقتصاد دولتى و ايدئولوژى كمونيستى شد و در مقابل نظام سرمايه‌دارى و دموكراسى، سيستم سوسياليستى و توتاليتر را به نمايش گذاشت. رهبران شوروى براى حفظ قدرت سياسى خود، سياستهاى متفاوت و حتى متناقضى در پيش گرفتند. از استالين تا خروشچف و از برژنف تا گورباچف مى‌توان به برنامه‌ها، موضع گيريها، رويه‌ها و خط مشى‌هايى برخورد كرد كه تعارض روشن و آشكار آنها بر كسى پوشيده نيست. سرانجام، آنچه كه سقوط امپراتورى شوراها را فراهم آورد، سياست اصلاحات گورباچف تحت عنوان «پرستوريكا» و «گلاس نوست» بود. اين اصلاحات كه از سال 1985 م، هنگام به قدرت رسيدن گورباچف، اعلام و اعمال شد، سرانجام، فروپاشى شوروى را در سال 1991 به دنبال داشت.

دكترين گورباچف‌

اصلاحات مورد نظر ميخائيل گورباچف در سطح جامعه داخلى، در رابطه با بازسازى اقتصادى، عنوان «پروستوريكا» و در رابطه با نوسازى سياسى، «گلاس‌نوست» به خود گرفت. همچنين در سطح جامعه بين‌المللى، جهتگيرى سياست خارجى شوروى، در راستاى همزيستى مسالمت آميز، كاهش رقابت و تسريع روند همگرايى و