فصل دوم

دولت، مهمترين ركن روابط بين‌الملل‌

دولت، به عنوان مهمترين بازيگر عرصه روابط بين‌المللى مطرح است. در ميان كارگزاران روابط بين‌المللى، نقش دولت از همه آنها اساسى‌تر و بيشتر مى‌باشد. اين اهميت، دلايلى چند دارد كه به اختصار بدانها اشاره مى‌شود.

از يك سو، دولت، واحد اصلى نظام بين‌المللى است. سازندگان نظام بين‌الملل عبارتند از «دولتها»، «سازمانهاى بين‌المللى»، «نهادها، سازمانها و مؤسسات غير دولتى».

از ميان اين عناصر، دولت به عنوان واحد سياسى رسمى اصلى محسوب مى‌شود. از سوى ديگر، دولت، واحد منحصر به فرد تجزيه و تحليل سياست بين‌الملل است. اگر سياست بين‌الملل را تحليل رفتار دولتها بدانيم، روشن است كه تنها پديده‌اى كه موضوعيت طرح در اين حوزه را دارد، دولت خواهد بود.

اهميت نقش دولت در جهان معاصر به مسؤول بودن دولت در قبال سياست خارجى نيز برمى‌گردد. سياست خارجى به طور انحصارى در دست دولت قرار دارد و دولت در اين خصوص، مسؤوليت بين‌المللى دارد، بدين معنا كه هر گونه تغيير و تحوّل در حكومت و به دنبال آن ضرر و زيان احتمالى به دولتها يا شركتهاى خارجى، موجب مسؤوليت مستقيم دولت در جبران اين امور مى‌شود. مجموعه ادله اقامه شده، تحليلگران مسايل بين‌المللى را بر آن مى‌دارد كه دولت را مهمترين ركن روابط بين‌المللى بدانند.

تعريف دولت

دولت در زبان عامّه مردم به معناى «هيأت دولت»، «كابينه» يا «تشكيلات و اداره‌هاى‌