با دنياى خارج، به جنگ زير دريايى متوسل شود. جنگى كه سرآغاز تحول نوين در نبرد بود. [1]

سال بحرانى 1917

سرنوشت جنگ جهانى اوّل در اين سال با دو واقعه رقم خورد: نخست، ورود ايالات متحده به جنگ به نفع متفقين. دوم، انقلاب اكتبر روسيه و خروج آن كشور از صحنه جنگ. ورود آمريكا به جنگ، بطور مستقيم، با شروع جنگ زيردريايى آلمان ارتباط داشت. سرمايه گذاريهاى آمريكا در كشورهاى متفقين و بدهكارى آنان به آمريكا، بگونه‌اى شرايط را فراهم كرده بود كه تنها جنگ با پيروزى متفقين، به نفع آمريكا بود. از اين رو، آمريكا با شعار دفاع از جهان دموكراسى وارد جرگه متفقين گرديد. ميزان نيروى نظامى تازه نفس و آماده، منابع صنعتى، اقتصادى و نظامى به همراه ناوگان دريايى مجهز، دقيقاً وزنه را به ضرر دولتهاى محور سنگين كرد و از اين تاريخ به بعد، شكستهاى پى در پى آلمانيها آغاز شد. [2]

انقلاب روسيه، به دلايل نارضايتى عمومى مردم از جنگ، حكومت خودكامه تزار و سياستهاى زمامداران سياسى و نظامى بى‌كفايت آن كشور به وقوع پيوست. اين انقلاب در دو مرحله (فوريه 1917 و اكتبر 1917) شرايطى را به آن كشور تحميل كرد كه بناچار دست از جنگ شسته و با معاهده «برست ليتوفسك» 1918، بطور كلى، از صحنه جنگ جهانى اوّل خارج شد. بر طبق اين معاهده، سرزمينهاى لهستان، جمهوريهاى بالتيك، فنلاند، روسيه سفيد، اوكراين و بخشى از قفقاز به متحدين واگذار شد. اعتقاد لنين اين بود كه سرانجام آلمان شكست خواهد خورد و روسيه قادر خواهد بود سرزمينهاى از دست رفته را دوباره به دست آورد. انقلاب روسيه، به آلمان اجازه داد تا در زمستان 1917- 1918، بهترين نيروهايش را از جبهه شرق به جبهه غرب بفرستد؛ جبهه‌اى كه در جنگ، تعيين كننده بود. [3]

[1] جنگ جهانى اوّل، رونوون، ص 59-72.

[2] تاريخ قرن نوزدهم، آلبرماله، ترجمۀ ميرزا حسين خان فرهودى، ج 7، ص 1178-1180، دنياى كتاب و علمى.

[3] همان، ص 1180-1182.