27 ميليارد دلار تثبيت شد. چون پرداخت اين مبلغ، خارج از توانايى آلمان بود، نتيجه واقعى قسمت مربوط به غرامات معاهده، تحميل بندگى اقتصادى بر آلمان بود و بدون تجديد نظر در شرايط معاهده، آلمان هيچ وقت نمى‌توانست از آن رهايى يابد.

تضمينات: قرار شد ناحيه غرب راين (به هزينه آلمان) براى مدت پانزده سال تحت اشغال سپاهيان متفقين قرار گيرد، سر پُلهاى مهم در «كولن»، «كوبلنز» و «ماينز» در دست سپاهيان متفقين باشد و تخليه اين مناطق در سه نوبت در فاصله پنج سال انجام شود، مشروط بر اينكه به شرايط معاهده با كمال صداقت رفتار شده باشد.

خلاصه‌اى از نتايج اقتصادى معاهده ورساى: زيانهايى كه اين معاهده به اقتصاد آلمان وارد آورد، عبارت است از: از بين رفتن 1- 18 مساحت خاك و در حدود 110 نفوس آن كشور. 2- 23 معادن آهن، نصف معادن زغال سنگ 34 معادن روى، 12 معادن سرب و تقريباً تمام معادن تپاس آن كشور. 3- تقريباً تمام سرمايه‌گذاريهاى خارجى آلمان كه بالغ بر 110 كل ثروت آن كشور مى‌شد. 4- 16 محصول كشاورزى و 110 كارخانه‌هاى صنعتى آن.

پيامدها و نتايج جنگ‌

اداره روابط بين‌المللى قبل از جنگ جهانى اول بيشتر بر محور نظام اروپايى و تسلط ارزشهاى قاره اروپا استوار بود. جنگ جهانى اوّل در تركيب بازيگران بين‌المللى و ارزشهاى حاكم بر جامعه بين‌المللى، تحولات اساسى ايجاد كرد. اين تحولات را در زمينه‌هاى اخلاقى، سياسى و نظام بين‌الملل مورد بررسى قرار مى‌دهيم:

1- پيامدهاى اخلاقى و روانى جنگ‌

بحران اخلاقى در اروپا، از نتايج بلافصل جنگ تلقى مى‌گردد؛ بحرانى كه آداب و رسوم، روحيات، اخلاق، ادبيات، هنر و همه عرصه‌هاى فكرى و فرهنگى جامعه را تحت تأثير خود قرار داد. رفتارهاى اجتماعى در قالب نزاكت اشرافيت، جاى خود را به آشفتگى عميق در مناسبات اجتماعى داد. روابط اجتماعى كه به علت تحرك اجتماعى به شدت دچار دگرگونى شده بود، نمى‌توانست قواعد و آداب و رسوم پيشين را برتابد. به همين روى، مردم نسبت به قيود اخلاقى بى‌اعتنا شدند و به سرگرميهاى بى‌محتوا،