وحدت ملى و حاكميت مركزى مقتدر است، دوباره ميدانى مناسب براى آزمايش سياستهاى ژاپن مى‌باشد.

بهانه لازم: در ژوئيه سال 1937، بين گروهى از سربازان ژاپنى و چينى در «او آن پينگ»، واقع در جنوب غربى پكن، زد و خورد مختصرى رخ داد. دولت و ارتش ژاپن از اين فرصت استفاده كرده، به دولت چين اولتيماتوم داده، تهاجم وسيعى را آغاز كردند.

اين عمليات با حمله به پكن و چند روز بعد، با پياده شدن سربازان ژاپنى در شانگهاى آغاز گرديد؛ جنگى كه به مدّت هشت سال به طول انجاميد.

تسلط ژاپن بر مهمترين مناطق چين: ارتش ژاپن طى هيجده ماه، برترى خود را در همه جا به اثبات رساند. پكن ظرف 48 ساعت به تصرف درآمد و شانگهاى در 27 اكتبر سقوط كرد. نانكن نيز طى ماه بعد به اشغال ارتش ژاپن درآمد. ژاپن در سال بعد، با لشكر كشى عظيمى، تمام درّه وسطاى رود «يانگ تسه»، از جمله «هان كئو» بزرگترين مركز بازرگانى و صنعتى چين داخلى را اشغال كرد و از «آموى» تا «كانتون»، سراسر كرانه جنوبى چين را به تصرف خود درآورد. بدين سان، مهمترين مناطق اقتصادى چين، در سال 1938، تحت سلطه ژاپنيها درآمده بود، بگونه‌اى كه دولت ژاپن بر 42 درصد از جمعيت چين حكم مى‌راند.

عكس‌العمل جامعه ملل: مجمع جامعه ملل، اقدام ژاپن را محكوم كرد، امّا از كاربرد واژه «متجاوز» امتناع ورزيد، زيرا بخوبى مى‌دانست كه قدرت اعمال مجازاتهاى منطبق باچنين تجاوزى را نخواهد داشت. قدرتهاى بزرگ در سه جبهه «ليبراليسم و دموكرات»، «فاشيسم و نازيسم» و «كمونيسم»، به طور متفاوت با تجاوز ژاپن برخورد كردند.

انگلستان تنها به اعتراض ديپلماتيك اكتفا كرد. آمريكا اعلام كرد كه وضعيت موجود را به رسميت نمى‌شناسد. دولتهاى آلمان و ايتاليا كه با پيمان «ضد كمينترن» [1]متحد ژاپن بودند، در راستاى بر هم زدن نظم حاكم بر جامعه بين‌المللى، به طور ضمنى و آشكار از ژاپن حمايت كردند. تنها دولت سوسياليستى اتحاد شوروى (سابق) بود كه عليه ژاپن به‌

[1] - پيمان ضد كمينترن (Comintern) ،يك پيمان ضد كمونيستى بود. بر اساس آن، دولتهاى عضو پيمان متعهدمى‌شدند تا در راستاى مقابله با خرابكاريهاى احزاب كمونيستى، با يكديگر تبادل اطلاعاتى و هماهنگى داشته باشند.