ايران، به عنوان مناسب ترين راه، موجب نقض بى‌طرفى ايران و اشغال آن گرديد. بدين ترتيب، جنگ جهانى دوم به صورت تقابل ايدئولوژيك فاشيسم با كمونيسم و ليبراليسم درآمد.

حمله ژاپن «به پرل هاربر» و ورود آمريكا به جنگ: رقابت ژاپن و آمريكا در اقيانوس آرام و آسياى جنوب شرقى در دوران بين دو جنگ بتدريج شدّت و حدّت بيشترى يافت. جنگ چين و ژاپن كه از 1937 آغاز شده بود، همچنان ادامه داشت و در حالى كه ژاپن بر مراكز عمده صنعتى، جمعيت، بنادر و منابع زيرزمينى چين سلطه يافته بود، آمريكا با كمك به دولت چيان كاى چك، در صدد بود جلوى سياست توسعه طلبانه ژاپن را سد كند. از زمان شروع عمليات جنگى هيتلر در اروپا، موقعيت مساعدترى براى ژاپن در خاور دور فراهم شد؛ بگونه‌اى كه رژيم نظامى حاكم بر ژاپن، قصد خود را مبنى بر توسعه منافع در آسياى جنوب شرقى- يا همان مستعمراتى كه در اختيار استعمارگران اروپايى قرار داشت- آشكار ساخت. آمريكا بطور جدى با طرحها و نقشه‌هاى ژاپن مخالفت كرده، تحريمهاى اقتصادى و تجارى بر ضد آن كشور را افزايش داد. نقطه اوج اين تضاد منافع و سياستها، به صورت حمله ژاپن به ناوگان دريايى آمريكا، نمود پيدا كرد.

نيروى هوايى و دريايى ژاپن در هفتم دسامبر 1941 به پايگاه دريايى آمريكا «پرل هاربر»، واقع در جزاير هاوايى در اقيانوس آرام، حمله كردند و صدمات بسيار سنگينى به آمريكاييها وارد ساختند. دولت آمريكا روز بعد به ژاپن اعلان جنگ داد و همزمان، دولتهاى بريتانيا، آلمان و ايتاليا نيز در اين رويارويى صف آرايى كردند. تهاجم ژاپن بر حوزه‌هاى نفوذ آمريكا و اروپاييان در خاور دور چنان گسترده و قدرتمند بود كه براى حريفان مقابل، جز عقب نشينى و شكست چيز ديگرى در برنداشت. ژاپن در ماههاى نخست به پيروزيهاى چشمگيرى دست يافت. ناوگان ايالات متحده در اقيانوس آرام بطور موقت از كار افتاد. تايلند به اجبار با ژاپن متحد شد و انگليسيها از «برمه» و «مالايا» بيرون رانده شدند. سنگاپور توسط ژاپن فتح شد و شصت هزار تن به اسارت درآمدند.

ژاپنيها بسرعت هندِ هلند (اندونزى) را تصرف و سرانجام، ارتش ايالات متحده را در فيليپين وادار به تسليم كردند. آنها همچنين جزاير آمريكايى و بريتانيايى را در غرب‌