آن حضرت پس از رسيدن به خلافت، دست به اصلاح بيت‌المال و عزل مأموران نادرست آن زد و از همان روز اول راه اسراف و سوء استفاده را سدّ كرد.

على عليه السلام محور اساسى نظام مالى كشور را ماليات مى‌دانست و دستوراتى در اين زمينه به «مالك اشتر» فرماندار مصر داد كه توجه شما را به بعضى از آنها جلب مى‌كنيم.

1- جريان ماليات را چنان به دقّت رسيدگى كن كه وضع ماليات دهندگان سامان يابد، زيرا اصلاح حال همه اصناف در گرو صلاح ماليات و ماليات‌دهندگان است و مردم همگى نانخور ماليات و ماليات‌دهندگانند.

2- لازم است كه عمران و آبادى را بيشتر از جمع‌آورى خراج مورد نظر قرار دهى، زيرا ماليات جز از راه عمران و آبادانى كشور به دست نمى‌آيد و هر كس بدون عمران، خراج بگيرد، كشور را ويران و ملّت را نابود مى‌كند و حكومتش جز مدّت كوتاهى برپا نخواهد بود.

3- هرگاه مردم به خاطر سنگينى ماليات يا عللى ديگر چون قطع سهم آب يا خشكسالى و سيل و ... از ماليات شكايت كردند، تخفيفى برايشان در نظر بگير. (1)

اميرمؤمنان عليه السلام در مصرف بيت‌المال دقّت زيادى به خرج مى‌داد و مواظب بود تا كوچك‌ترين ضررى به اموال مسلمانان وارد نشود و ذره‌اى از آن بيهوده مصرف نگردد. حكومت آن حضرت با تمركز بى‌رويه سرمايه و مالكيت بى‌قيد و شرط افراد مخالفت داشت و غنايم جنگى و