دستاويز تبليغاتى‌

قتل عثمان بهترين فرصت تبليغاتى را به معاويه داد. او به فراست دريافت كه مى‌تواند از خون عثمان بهره گيرد. به ويژه در شام كه همه تبليغات به نفع او بود، اين دستاويز نيز كارآيى بسيار داشت.

او براى تحريك احساسات مردم شام، پيراهن خون‌آلود عثمان و انگشت بريده همسر وى را به آن‌جا برد و در مسجد به معرض ديد عموم گذاشت. شمارى را نيز وادار كرد كه در كنار آنها نوحه‌سرايى كنند و احساسات مردم را عليه على عليه السلام برانگيزند. اين ترفند تبليغاتى بسيار مؤثر واقع شد و مردم يكصدا فرياد مى‌زدند: «ما طالب خون عثمانيم». سپس، با معاويه بيعت كردند كه تا پاى جان در راه خونخواهى عثمان بايستند. [1]

به اين ترتيب معاويه توانست ناحيه شام را به طور كامل زير نفوذ خود درآورد و در مقابل حكومت اميرمؤمنان عليه السلام بايستد.

[1] - تاريخ ابوالفداء، ج 1، ص 171؛ كامل، ج 2، ص 192 و 277؛ وقعة صفين، ص 32