از
ويژگىهاى جنگ در آن روزگار، رسم «اعلام قبلى» بود. به اين ترتيب كه دو طرف روز
حمله و درگيرى را مقرّر مىساختند و گاه اگر يكى از آنها براى جنگ آمادگى نداشت،
به او مهلتى داده مىشد؛ البته هر دو طرف، رفتار همديگر را زير نظر داشتند تا
مبادا به مكر و حيله دشمن دچار شوند. اميرمؤمنان عليه السلام نيز در همان شب فرمان
داد كه به سپاهيان معاويه اعلام كنند كه فردا جنگ خواهد بود. هر چند آگاه ساختن
دشمن موجب هشيارى وى در كار جنگ مىشود، ولى از نظر روحى و روانى او را دچار تزلزل
مىسازد (و شايد او را از ادامه جنگ منصرف كند). چون حكايت از قدرت رزمى حريف
دارد. به دنبال اين اعلام، سپاهيان معاويه نيز آماده نبرد شدند.
اميرمؤمنان
على عليه السلام در آن شب خطاب به سربازانش خطبهاى خواند كه دربردارنده نكات
بسيار ارزشمندى درباره چگونگى تشويق سربازان به جنگ و نيز برخى از فنون جنگى است.
متن آن خطابه چنين است:
خداوند
شما را به تجارتى راهبرى كرده است كه شما را از عذاب مىرهاند و به خير
فرامىخواند. و آن تجارت ايمان به خدا و رسول او و جهاد در راه خداوند است. و
پاداش آن را آمرزش گناهان و مسكنهاى پاك در بهشت جاودان و رضوان خدا كه از همه
اجرها بزرگتر مىباشد، قرار داده است. خداوند در قرآن مجيد از محبوبش خبر داده،
فرموده است: خداوند مجاهدان را كه همچون بنايى استوار در برابر دشمن ايستاده و
نبرد مىكنند، دوست دارد. [1]