حفظ كن كه به دست على بن ابى‌طالب نيفتد؛ زيرا با تصرّف اين دو شهر سرزمين‌هاى ديگر اهميّت ندارد. بعد از تو نيز براى طلحه بيعت گرفته‌ام. تحت عنوان «خونخواهى عثمان» قيام كنيد و مردم را با همين شعار دعوت كنيد و در اين راه، جدّيت و سرعت عمل داشته باشيد. [1]

معاويه، مبارزات خود را با اين روش آغاز كرد. با اين كه در هيچ منبع تاريخى نقل نشده كه او در شام براى زبير بيعت گرفته باشد.

نماينده امام به سوى معاويه‌

امير مؤمنان عليه السلام قبل از آغاز جنگ با معاويه براى اتمام حجّت، «جَريرِ بْنِ عَبْدُاللّه» را همراه نامه‌اى به سوى او فرستاد [2] و ضمن درخواست بيعت، جريان پيمان‌شكنى طلحه و زبير را يادآور شد و در پايان افزود:

اگر تو نيز خود را در معرض بلا قرار دهى (بيعت نكنى) با تو نيز پيكار مى‌كنيم، تو از آزادشدگانى هستى كه نه شايستگى خلافت دارند و نه در امور خلافت طرف مشورت قرار مى‌گيرند .... [3]

جرير نامه را به معاويه تسليم كرد. معاويه با خواندن نامه حيرت‌زده شد، به جرير گفت: براى پاسخ منتظر بمان. معاويه براى چاره‌جويى، در برابر وعده حكومت مصر «عمرو عاص» را نزد خود فراخواند و به پيشنهاد او سران‌

[1] - شرح ابن ابى الحديد، ج 1، ص 231؛ ناسخ التواريخ، ج 1، ص 38

[2] - برخى از مورخان نوشته‌اند، اعزام جرير بنا به درخواست خود او بوده است و حتى مالك‌اشتر با اعزام او مخالفت كرد و گفت: جرير قلباً متمايل به معاويه است؛ ولى امام عليه السلام فرمود: بگذار او را آزمايش كنيم تا ببينيم چگونه به سوى ما برمى‌گردد. (مراجعه شود به مروج الذهب، ج 2، ص 372، و وقعه صفين، ص 27)

[3] - وقعۀ صفين، ص 29؛ شرح ابن ابى الحديد، ج 3، ص 75؛ كامل ابن اثير، ج 3، ص 276؛ مروج‌الذهب، ج 2، ص 372