پرورش در دامان پيامبر صلى الله عليه و آله‌

زندگانى حضرت على عليه السلام پيش از بعثت از ده سال تجاوز نمى‌كند.

حسّاس‌ترين رويداد اين دوره از زندگى آن بزرگوار، شكل‌گيرى شخصيّت وى به‌وسيله حضرت محمد بن عبدالله صلى الله عليه و آله مى‌باشد. با توجّه به آگاهى‌هايى كه آن حضرت از آينده داشت و مى‌دانست على عليه السلام مى‌بايد پس از خود، زمام امور امّت اسلامى را برعهده گيرد، با يك برنامه حساب شده به منظور تربيت آن حضرت، ايشان را پس از سنّ شش سالگى از منزل پدر به منزل خود منتقل ساخت و تحت تربيت مستقيم خويش قرار داد. [1]

حضرت محمد صلى الله عليه و آله روى علاقه‌اى كه به حضرت على عليه السلام داشت، هيچ‌گاه از او جدا نمى‌شد، حتّى زمانى كه براى عبادت به خارج مكّه مى‌رفت حضرت على عليه السلام را نيز همراه خود مى‌برد. [2] على عليه السلام خود اين دوران را چنين توصيف مى‌كند:

همه شما از خويشاوندى نزديك من با رسول خدا صلى الله عليه و آله و موقعيّت مخصوصى كه نزد آن حضرت داشتم، آگاهيد و مى‌دانيد كه من در آغوش پر مهر او بزرگ شده‌ام. پيامبر به هنگام كودكى، مرا به دامان مى‌گرفت، به سينه مى‌چسبانيد و در بستر خويش جاى مى‌داد، بدنش را به بدنم مى‌چسبانيد و من بوى خوش او را استشمام مى‌كردم، غذا را مى‌جويد و در دهانم مى‌گذاشت ....

... من بسان بچّه‌اى‌كه در پى مادر خود مى‌رود، به دنبال پيامبر صلى الله عليه و آله‌

[1] - سيره ابن هشام، ج 1، ص 262؛ كامل ابن اثير، ج 2، ص 58؛ كَشْف الْغُمَّة، ج 1، ص 79؛ تاريخ طبرى، ج 2، ص 312

[2] - تاريخ طبرى، ج 2، ص 313؛ شرح ابن ابى الحديد، ج 13، ص 199

~جلوه هاِیِی از رفتار علوِی، 13~

مى‌رفتم، وى هر روز پرچم يكى از فضائل اخلاقى خود را براى من مى‌افراشت و دستور مى‌داد كه از او پيروى كنم .... «1»

حضرت على عليه السلام در اين دوره توانست از اخلاق كريمه و فضائل انسانى پيامبر صلى الله عليه و آله بهره زيادى بگيرد، و تحت رهبرى وى به عالى‌ترين درجات كمال روحى برسد.

نخستين مسلمان‌

ديگر افتخار على عليه السلام، پيشگام بودن آن حضرت در پذيرفتن اسلام و يا به عبارت صحيح‌تر، ابراز اسلام ديرينه خويش بود.

پيش قدم بودن در پذيرش اسلام، از موضوعاتى است كه قرآن روى آن تكيه كرده است؛ «2» حتّى كسانى را كه پيش از فتح مكّه ايمان آورده و جهاد كرده‌اند، برترى داده است؛ «3» چه رسد به اوّلين مسلمان، در دورانى كه قدرتى جز قدرت دشمن نبود؛ از اين جهت، سبقت در اسلام، از افتخاراتى به شمار مى‌رفت كه فضائل ديگر با آن برابرى نمى‌كرد.

بسيارى از مورّخان نقل كرده‌اند كه حضرت محمّد صلى الله عليه و آله روز دوشنبه به رسالت مبعوث شد و على عليه السلام روز بعد به وى ايمان آورد. «4»

پيش از همه، خود پيامبر صلى الله عليه و آله به سبقت على عليه السلام در اسلام تصريح كرده‌

----------------------

[1] - نهج‌البلاغه، خطبه قاصعه، خ 192، «وَ لَقَدْ كُنْتُ‌ اتَّبِعُهُ‌ اتّباعَ‌ الْفَصيلِ‌ اثْرَ امِّهِ‌، يَرْفَعُ‌ لِی فِی كُلَّ‌ يَوْمٍ‌ مِنْ‌ اخْلاقِه عَلَماً يَأْمُرُنى بِالْاِقْتِداءِ بِهِ‌».

[2] - واقعه ( 56)، آيۀ 10، (السّابِقُونَ‌ السّابِقُونَ‌ اولئِكَ‌ الْمُقَرَّبُونَ‌) كسانى كه در گرايش به اسلام‌پيشگام بوده‌اند، در كسب رضاى حق و نيل به رحمت وى نيز پيشقدم هستند

[3] - حديد ( 57)، آيه 10، (مَنْ‌ انْفَقَ‌ مِنْ‌ قَبْلِ‌ الْفَتْحِ‌ وَ قاتَلَ‌، اولئِكَ‌ اعْظَمُ‌ ‌دَرَجَةً‌ مِنَ‌ الَّذينَ‌ انْفَقُوا مِنْ‌ بَعْدُ وَ قاتَلُوا...)

[4] - سيره ابن هشام، ج 1، ص 246؛ تاريخ طبرى، ج 2، ص 310؛ سنن ابن ماجه، ج 1، ص 57