شدند و زنانشان به اسارت بُسْر درآمدند و جزو اولين زنان مسلمانى بودند كه به‌عنوان برده در بازار فروخته شدند. [1]

آخرين تلاش‌

امير مؤمنان عليه السلام براى جلوگيرى از تهاجم‌ها و لشكركشى‌هاى معاويه- كه در سال سى و نه و چهل هجرى شدّت بيشترى پيدا كرده بود- علاوه بر اعزام گروه‌هاى بازدارنده، تصميم گرفت تمام تلاش خود را براى بسيج نيروى لازم و حركت به سمت شام به كار گيرد و براى هميشه راه تجاوزهاى معاويه را سدّ كند؛ زيرا آن حضرت تنها راه چاره را جنگ تمام عيارى مى‌ديد كه بتواند در سايه آن شرّ معاويه را دفع كرده، او را سرجاى خود بنشاند. بدين منظور مَعْقِل بنِ قَيْس را براى دعوت و بسيج مردم اطراف، به سَوادِ كوفه [2] فرستاد. [3] نامه‌اى نيز به قَيسِ بنِ سَعْد؛ والى آذربايجان نوشت و ضمن اعلام آمادگى و وحدت نظر مردم براى حركت به سمت شام، او را براى شركت در اين پيكار فراخواند. [4] خود نيز براى ايجاد آمادگى در مردم كوفه، خطابه مشروحى ايراد كرد و در قسمتى از سخنانش فرمود:

بندگان خدا! ... توجّه و دقّت در تاريخ ملت‌هاى گذشته براى شما آموزش و عبرتى گرانبها است. كجايند غول‌ها (پادشاهان بزرگ) و فرزندانشان؟ كجايند فراعِنَه و فرزندشان؟ كو مَدَنِيان «رسّ»؛ همانان‌

[1] - اعيان الشيعه، ج 3، ص 565

[2] - سواد كوفه عبارت بود از اطراف كوفه كه پوشيده از درخت‌ها و نخل‌هاى فراوان بود. و چون‌به خاطر افزونى نخل‌ها، از دور به صورت سياهى ديده مى‌شد به آن «سواد» مى‌گفتند طول آن از ابتداى «موصل» شروع مى‌شد تا «آبادان» و عرضش نيز از «عَزيب» تا «حُلْوان» امتداد داشت. (مجمع البحرين، ج 3، ص 72)

[3] - الغارات، ج 2، ص 782؛ تنقيح المقال مامقانى، ج 3، ص 297

[4] - تاريخ يعقوبى، ج 2، ص 203