خلاصه درس‌

1- اسلام در طلوع آغازين خود، در افكار، عقايد و اخلاق مردم نفوذ كرد و در زندگى آنان تحول عظيم دينى پديد آورد و آن را بر مدار دو اصل «توحيد» و «معاد» بُنيان نهاد.

2- قرآن كريم جهان‌بينى نوين و توحيدى خالص و مقبول عام و خاص عرضه كرد، به مردم بصيرت درونى داد، ثنويت و تثليث را تخطئه نمود و خداى يگانه را در ابعاد ذات، صفات و افعالش با روش آسان، همه فهم و واقع نما معرفى نمود.

3- آئين اسلام مطالعه طبيعت و تفكر در جهان آفرينش را از مبانى اوليه يكتاپذيرى و يگانه‌پرستى مى‌داند و از پيروانش مى‌خواهد كه در مظاهر هستى و اسرار هر يك از آن‌ها بينديشند و پايه‌هاى دينى خود را تقويت نمايند تا چون اديان تحريف‌شده يهوديت و مسيحيت، خللى در عقيده و عملشان پديد نيايد.

4- اصل «معاد» نيز همچون «توحيد» بر مبناى عقل سليم استوار گشته است. قرآن براى اثبات آن، از دلايلى عينى و محسوس همچون خواب و بيدارى، زمستان و بهار و خلقت اوليه انسان و جهان استفاده كرده است.

5- بينش خاصّى كه اسلام به ارمغان آورد مخصوص عقايد مردم نبود، بلكه در بُعد عمل و شيوه‌ئ پرستش نيز آن‌ها را متحوّل ساخت؛ عبادت جانبخش، جامع و همراه با فلسفه معقول، همانند نماز، روزه و جهاد وضع كرد.

6- اسلام به تأسيس عقايد، احكام و اخلاق بسنده نكرد، بلكه با انديشه‌هايى كه با يكتاپرستى در تضاد است مخالفت نمود و آن‌ها را در ارزش‌يابى افراد و جوامع بى‌بها دانست و تنها تقوا را ملاك برترى افراد بشر اعلام نمود.

پرسش‌

1- مقصود از پيدايش تفكر دينى چيست و بر چه پايه‌اى استوار است؟

2- جهان‌بينى الهى چه ويژگى‌هايى دارد؟

3- مبانى عقلى مبدأ و معاد را به‌طور مستند بيان نماييد.

4- براى تثبيت تفكر دينى در جامعه، اسلام چه شيوه‌اى اتّخاذ كرده است؟