درس يازدهم

جنگ احد، ضرورت بازگشت به خويشتن و اصالتها وارزشهاى انقلاب‌

شكست مشركان در نبرد بدر و كشته شدن هفتاد نفر از سران و دلاورانشان و نيز اسير شدن هفتاد نفر ديگر، بزرگترين و ذلت بارترين شكستى بود كه قريش در طول حيات سياسى خود از اسلام خورد. اين شكست علاوه بر زيانهاى جانى و مالى كه براى قريش در بر داشت، سيادت و سرورى اورا در منطقه زير سؤال برد و بينى كبر و غرورش را بر خاك ماليد. از اين رو طبيعى بود كه سران باقيمانده قريش به فكر چاره جويى و اعاده حيثيت سياسى بر باد رفته خود بر آيند.

تلاشها و برنامه ريزيها از همان روزهاى نخست باز گشت شكست خوردگان به مكه آغاز شد. ابو سفيان براى آنكه عقده هارا به آتش كينه و انتقام تبديل كند گريستن بازماندگان در سوگ كشته هايشان را ممنوع كرد، شاعران و سخنوران مأموريت يافتند ياد كشتگان را زنده نگهداشته با اشعار و سخنان مهيج احساسات مردم را عليه مسلمانان بر انگيزند، سرمايه داران و صاحبان كالاهاى بازرگانى توافق كردند تمامى سود به دست آمده از كاروان تجارتى شام را كه بالغ بر پنجاه هزار دينار مى‌شد، به نبرد انتقامجويانه اختصاص دهند، نمايندگان قريش تلاش گسترده اى را براى بسيج نيرو از ميان مردم مكه و قبائل اطراف آغاز كردند. يهوديان زخم خورده از اسلام و بيرون رانده شده از مدينه، مشركان را در بسيج نيرو و بر انگيختن احساسات ضد اسلامى مردم يارى مى‌كردند. بدين ترتيب، سپاهى يكدل و متحد، متشكل از سه هزار نيروى رزمى تشكيل و آماده حركت به سوى مدينه شد و زمينه پديد آمدن فراز مهم و سازنده ديگرى در تاريخ اسلام فراهم گشت.