مجموعه عوامل ياد شده زمينه پذيرش اسلام را در مردم يثرب پديد آورد و قبايل اوس و خزرج كه به دنبال رهبرى خردمند و مورد قبول طرفين بودند، با قبول دعوت پيامبر و اسلام آوردن، رسول خدا (ص) را مناسبترين شخصيت براى پايان دادن به اوضاع نابسامان خويش يافتند «1».

مقدمات هجرت‌

چند تن از اعضاى قبيله خزرج در سال يازدهم بعثت براى اداى مراسم حجّ به مكه آمدند. رسول خدا (ص) به شيوه هميشگى با آنان ملاقات و اسلام را به آنها عرضه كرد.

اين گروه نسبت به ظهور يك پيامبر براساس گفته‌هاى يهوديان سابقه ذهنى داشتند، دريافتند كه حضرت محمد (ص) همان پيامبر موعود است. برخى از آنان به يكديگر گفتند: اى قوم! بدانيد، به خدا قسم اين همان پيامبرى است كه يهوديان به شما وعده مى‌دادند. مبادا كسى در ايمان به او بر شما پيشى بگيرد. آن گاه دعوت رسول خدا (ص) را اجابت كرده، پاى سخن حضرتش نشستند. سپس به وى عرض كردند: ما قوم خود را در حالى ترك گفته‌ايم كه ميان هيچ قوم ديگرى چون ايشان دشمنى نيست. اميدواريم كه خداوند ميان ما بوسيله تو الفت برقرار كند «2».

اين گروه كه تعدادشان شش نفر بود به يثرب بازگشتند و از آنچه ميان آنان و رسول خدا (ص) گذشته بود، خبر دادند. سالى بيش نگذشت كه آوازه رسول خدا (ص) در سراسر يثرب پيچيد.

سال بعد دوازده تن از مردم يثرب در موسم حج به مكه آمده، با رسول خدا (ص) ديدار كردند. آن حضرت با اين گروه پيمانى بست كه به پيمان زنان مشهور است. مفاد اين پيمان را يكى از شاهدان چنين بازگو كرده است: ما با رسول خدا (ص) به بيعت «نساء» بيعت كرديم، پيش از آنكه جهاد بر ما واجب شود؛ كه «براى خدا شريكى قرار ندهيم و

---------------

(1) . براى اطلاع بيشتر ر. ك. تاريخ سياسى اسلام، حسن ابراهيم حسن، ج 1، ص 92

(2) . بحار الانوار، ج 19، ص 25