درس هفتم

تشكيل حكومت‌

رسول خدا (ص) پس از ورود به يثرب به پى‌ريزى حكومت اسلامى همت گماشت.

آن حضرت با وعده‌هايى كه در مكه به دو قبيله اوس و خزرج مبنى بر رفع اختلاف آنان داد و اقدامهايى كه در آغاز ورودش به يثرب كرد، اين حقيقت را روشن ساخت كه وى پيامبرى است دينى و دنيوى، و به امور اجتماعى- سياسى جامعه آن‌قدر اهميت مى‌دهد كه به امور معنوى آنان. به تعبيرى ديانت و سياست او از هم جدا نيست، چنان كه او به عنوان رهبر آسمانى عهده‌دار هر دو جنبه زندگانى مردم بود.

تأمين امنيت‌

پيامبر بزرگوار اسلام، ابتدا دو اقدام مهم انجام داد: اوّل آنكه ميان مسلمانان پيمان برادرى برقرار كرد. دوم آنكه ميان مسلمانان و يهوديان ساكن شهر پيمان عدم تعرّض و دفاع مشترك منعقد ساخت. با پيمان برادرى، كينه‌هاى ديرينه از ميان قبايل و طوايف مختلف مسلمان از بين رفت و پيمان با يهود ساكن مدينه سبب تأمين امنيت در اين شهر شد. براساس اين پيمان يهود و مسلمانان در دفاع از شهر با هم شريك شدند و تا زمانى كه آنان به قرار مسالمت با مسلمانان باقى بودند از تعرض مصون مى‌ماندند «1».

مشركان مدينه نيز دو گروه شدند. گروهى اوضاع شهر را با افكار و عقايد خويش نامساعد يافته به جاهاى ديگر كوچ كردند. گروهى ديگر بظاهر اسلام آورده، در شهر ماندند. همين گروه هستند كه قرآن كريم از آنان به عنوان منافقين ياد مى‌كند.

پيامبر اسلام (ص) نيز با اينان بناى مدارا گذاشت و هر وقت ياران آن حضرت خواستار

---------------

(1) - براى اطلاع بيشتر ر. ك. تاريخ سياسى اسلام، ج 1، ص 99-104