درس چهاردهم

عبداللَّه بن هاشم مرقال، عبداللَّه بن جعفر، ابو ايّوب انصارى

عبداللَّه بن هاشم در عصر امام على (ع)

عبداللَّه بن هاشم مرقال از سرداران سپاه اسلام و از پرچمداران امير مؤمنان صلوات اللَّه عليه در جنگ صفين بود. پدرش هاشم بن عتبه معروف به مرقال از سرداران سپاه اسلام و از ياران و اصحاب امير مؤمنان (ع) محسوب مى‌شد. بارزترين صحنه پيكارى كه عبداللَّه در آن حضور داشت، جنگ صفين بود. او در اين نبرد دو كار مهم را عهده‌دار بود:

1. پرچمدارى سپاه: با شروع مرحله دوّم جنگ صفين، امام على (ع) در سازماندهى سپاه خود، پرچم بزرگ را به هاشم مرقال سپرد و چون وى به شهادت رسيد، اين پرچم را به فرزندش عبداللَّه واگذار كرد و او راه پدر را با شجاعت تمام ادامه داد. [1]

2. توجيه و تشجيع نيروها: شهادت هاشم مرقال موجب ناراحتى شديد لشكر حضرت على (ع) شده بود. به همين جهت، وقتى عبداللَّه پرچم پدر را برافراشت، براى تشجيع نيروها و رفع سستى احتمالى ايشان، سخنان مفصلى ايراد كرد كه بخشى از آن چنين است:

... اگر پاداش و جزا و بهشت و دوزخ هم در كار نباشد بى گمان نبرد همراه على (ع) از پيكار همپاى پسر هند جگرخواره بس برتر و فضيلت بخش‌تر است. در حالى كه شما به آرمانهاى معنوى اميد بسته‌ايد چرا چنين نكنيد. [2]

عبداللَّه در عصر امام حسن (ع)

دوران مظلوميت شيعه با استبداد خشن معاويه آغاز شد. او دو شيوه برخورد با ياران امام‌

[1] . ترجمۀ اخبار الطوال، ص 226

[2] . وقعۀ صفين، ص 356-357؛ اعيان الشيعه، ج 8، ص 89