خلاصه‌

زياد بن نضر، شريح بن هانى و زياد بن خصفه سه تن از ياران و فرماندهان امام على (ع) بودند كه در ميان قوم و قبيله خويش از احترام خاصّى بهره‌مند بودند. از اين رو، در جنگهاى عصر امام (ره)، فرماندهى قبيله‌هاى خويش را عهده‌دار بودند. علاوه بر اين، گاه بعضى از امور ديگر نيز از سوى امام به آنها واگذار مى‌شد.

روحيه ظلم ستيزى اين ياوران حق، آنان را در زمره مخالفان عثمان و از پرچمداران اين مبارزه قرار داد.

اين سه فرمانده عاليقدر كه تحقق آرمانهايشان را در حكومت عدل على (ع) جستجو مى‌كردند، با آغاز خلافت ظاهرى امام (ره) از پيشگامان و پيشتازان كمك به آن حضرت بودند. از اين رو، قبل از هر نبردى به سرعت به نفع امام موضعگيرى مى‌كردند، در جمع مردم سخن گفته و پنهان و آشكار آنان را در يارى امام تشويق مى‌كردند و در هنگامه‌اى كه با تلاش منحرفان، تشخيص حق و باطل مشكل بود، با عزم و اراده‌اى راسخ نسبت به مولاى خويش على (ع) وفادار ماندند، در برابر ظلم و ستم امويان، از ساير ياران امام همچون حجر بن عدى حمايت كردند، در مجالسى هم كه معاويه حضور داشت، با صراحت حقوق ائمه اطهار را يادآور شده و غاصبان حقشان را لعن مى‌كردند.

بخشى از فرمانهاى عالى امام على (ع) در به كارگيرى شيوه‌هاى جنگى و اصول اساسى جنگ، در نامه آن حضرت به شريح بن هانى و زياد بن نضر آمده است.

پرسش‌

1. مسئوليتهاى نظامى زياد بن نضر را بنويسيد.

2. بخشى از توصيه‌هاى امام على (ع) را به زياد در تدابير جنگى بيان كنيد.

3. برخورد شريح بن هانى با حكميت چگونه بود؟

4. شريح چگونه از حجر بن عدى دفاع كرد؟

5. زياد بن خصفه در سركوب خوارج چه نقشى داشت؟

6. معاويه در برابر سخنورى زياد در صفين چگونه مى‌خواست او را تطميع كند؟