شرايط وجوب امر به معروف و نهى از منكر

در فقه اسلامى براى كسى كه امر به معروف و نهى از منكر مى‌كند، شرايط ويژه‌اى قائل شده‌اند كه در صورت دارا بودن آن شرايط، امر و نهى بر او واجب مى‌شود.

شرايط امر و نهى عبارتند از:

1- علم‌

منظور از علم آن است كه آمر و ناهى بداند كه آنچه شخص مكلف به جا نمى‌آورد، واجب است به جا آورد و آنچه به جا مى‌آورد، بايد ترك كند و بر كسى كه معروف و منكر را نمى‌داند واجب نيست. (م 2791).

2- احتمال تأثير

شخص آمر و ناهى بايد احتمال بدهد امر و نهى او تأثير مى‌كند، پس اگر بداند اثر نمى‌كند، واجب نيست. (م 2791).

اما اگر به اسم دين مبين اسلام، منكراتى انجام شود، يا بدعتى واقع شود اظهار حق و انكار باطل بر همه و به ويژه بر علماى اسلام واجب است و اگر سكوت علماى اعلام موجب هتك مقام علم و موجب اسائه ظن به علماى اسلام شود، اظهار به هر شكل ممكن واجب است، اگر چه بدانند تأثير نمى‌كند. (م 2793).

اگر سكوت علماى اعلام موجب تقويت ظالم شود، يا موجب تأييد او گردد، يا موجب جرأت او بر ساير محرمات شود، واجب است اظهار حق و انكار باطل، اگر چه تأثير فعلى نداشته باشد. (م 2795).