اگر چوب يا چيزى مانند آن (شاخص) را، راست در زمين هموار فرو برند، صبح كه خورشيد بيرون مى‌آيد، سايه آن به طرف مغرب مى‌افتد و هر چه آفتاب بالا مى‌آيد اين سايه كم مى‌شود و در شهرهاى ما در اوّل ظهر شرعى به آخرين درجه كمى مى‌رسد و ظهر كه گذشت، سايه آن به طرف مشرق برمى‌گردد و هر چه خورشيد رو به مغرب مى‌رود، سايه زيادتر مى‌شود. بنابراين، وقتى سايه به آخرين درجه كمى رسيد و دو مرتبه رو به زياد شدن گذاشت، معلوم مى‌شود ظهر شرعى شده است؛ ولى در بعضى شهرها مثل مكّه كه گاهى موقع ظهر سايه به كلّى از بين مى‌رود، بعد از آن كه سايه دوباره پيدا شد، معلوم مى‌شود ظهر شده است. (م 729)

3- وقت مخصوص و مشترك براى اشخاص فرق مى‌كند؛ بطور مثال، اگر به اندازه خواندن دو ركعت نماز از اول ظهر بگذرد، وقت مخصوص نماز ظهر كسى كه مسافر است، تمام شده و داخل وقت مشترك مى‌شود و براى كسى كه مسافر نيست، بايد به اندازه خواندن چهار ركعت نماز بگذارد. (م 737)

4- نصف شب چه زمانى است؟

احتياط واجب آن است كه براى نماز مغرب و عشا و مانند اينها شب را، از اول غروب تا اذان صبح حساب كنند و براى نماز شب و مانند آن تا اوّل آفتاب حساب‌نمايند. (م 739)

احكام وقت نماز

1- موقعى انسان مى‌تواند مشغول نماز شود كه يقين كند وقت داخل شده است، يا دو مرد عادل به داخل شدن وقت خبر دهند (م 742)

2- كسى كه به اندازه خواندن يك ركعت نماز، وقت دارد، بايد نماز را به نيّت ادا بخواند؛ ولى نبايد به عمد نماز را تا اين وقت تأخير بيندازد. (م 748)