2. انسان، از نظر شرع مى‌تواند تا اموالش وصيت كند. بر اين پايه، وصيت در بيش از مال نافذ نيست؛ مگر اينكه ورثه اجازه دهند. [1]

3. واجبات مالى مانند اداى ديون افراد، خمس و زكات، مظالم و كفارات، حتى اگر انسان، نسبت به آنها وصيت نكرده باشد، از اصل مال اخراج مى‌شود؛ اگر چه تمام تركه را در برگيرد. حج نيز به واجبات مالى ملحق است؛ اما واجبات بدنى مانند نماز و روزه و نيز وصيت به كارهاى مستحبى مانند اطعام به فقرا، زيارتها و برپايى مجلس عزا و سوگوارى، از ثلث اخراج مى‌شود و در زايد بر ثلث مشروط به اجازه ورثه است؛ اگر اجازه دادند، وصيت، صحيح وگرنه باطل خواهد بود. [2]

4. كسى كه نشانه‌هاى مرگ را در خود مى‌بيند لازم نيست براى بچه‌هاى صغير خود قيّم و سرپرست معيّن كند؛ ولى در صورتى كه بدون قيّم مالشان از بين مى‌رود، يا خودشان ضايع مى‌شوند، بايد براى آنان قيّم امينى معيّن نمايد. [3]

5. اگر نوشته‌اى به امضا يا مُهر ميّت ببينند، چنانچه مقصود او را بفهماند و معلوم باشد كه براى وصيت كردن نوشته، بايد مطابق آن عمل كنند. [4]

6. اگر كسى وصيت كند كه پس از مرگ او، تمام اموال و دارايى‌اش به همسرش واگذار گردد، وصيتش در ثلث تركه نافذ است و بقيه، مربوط به همه ورثه است. [5]

7. مهريه زن در صورتى كه ميّت در زمان حيات خود به همسرش نپرداخته باشد، جزو ديون او شمرده مى‌شود كه پس از مرگ او بايد از اصل تركه‌اش بپردازند.»

نكته‌

1. شايسته آن است كه انسان، وصىّ خودش باشد و دل به انجام وصيت خود به دست ديگران خوش ندارد. امام على 7 مى‌فرمايد:

1. ر.ک: تحرِیر الوسِیله، ج 2، ص 86، مسئلة 23.

2. همان.

3. توضِیح المسائل، مسئلة 2703.

4. همان، مسئلة 2697.

5. ر.ک: استفتاءات، ج 3، ص 374، س 14.

6. ر.ک: همان، ص 368، س 7 و ص 383، س 32.