اى فرزند آدم! خود وصىّ خويش در مالت باش و آنچه مى‌خواهى ديگران بعد از تو انجام دهند، خودت انجام بده. [1]

2. انسان بايد وصيت خود را وسيله‌اى براى جبران كوتاهيهاى گذشته قرار دهد، حتى اگر كسانى از بستگان نسبت به او بى‌مهرى داشته‌اند، از طريق وصيت به آنان محبت كند. امام صادق 7 هنگام احتضار فرمود:

به حسن بن على بن الحسين 7 ملقّب به افطس، هفتاد دينار، به فلانى اين مقدار و به فلان كس، آن مقدار بدهيد. راوى گفت: آيا به مردى كه به قصد كشتن با تيغ به شما حمله كرد بخشش مى‌كنى؟ امام 7 فرمود: تو مى‌خواهى در زمره كسانى نباشم كه خداوند بزرگ [آنها را به صله رحم نمودن ستوده و در وصف آنان‌] فرموده: «وَ الَّذِينَ يَصِلُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَن يُوصَلَ ...» [2]

(رعد: 21)

3. وصيت، بايد «معروف» و مورد پسند شرع و عقل باشد؛ بى‌رويه، غير منطقى و تابع حبّ و بغض شخصى نباشد. اگر خداى ناكرده، كسى به طور غير متعارف و بى توجه به موازين اسلامى وصيت كند و عامل ناراحتى و فتنه در ميان بازماندگانش گردد، تمام كارهاى خيرش از بين مى‌رود. رسول خدا 6 مى‌فرمايد:

مرد يا زن 60 سال خدا را عبادت مى‌كند، ولى چون هنگام مرگ در وصيت خود ناعادلانه رفتار مى‌كند، جهنم بر او واجب مى‌شود. [3]

در بعضى روايات، وصيت ناعادلانه از گناهان كبيره شمرده شده است. امام على 7 مى‌فرمايد:

... الْحَيْفُ فِى الْوَصِيَّهِ مِنَ الْكَبائِرِ. [4]

ظلم در وصيت، از گناهان كبيره است.

ظلم در وصيت، آن است كه انسان بيش از ثلث وصيت كند و ورثه را از حق مشروع خويش بازدارد، يا با حب و بغض شخصى و به طور ناروا ميان بازماندگانش تبعيض قائل شود.

1. نهج البلاغه، حکمت 246.

2. مستدرک الوسائل، ج 14، ص 138.

3. نهج الفصاحة، حدِیث 626.

4. وسائل الشِیه، ج 13، ص 359.