6- مالى كه فقرا به‌عنوان خمس، زكات و صدقه مى‌گيرند. [1]

7- مالى كه خمس آن داده شده است. [2]

احكام منفعت كسب‌

1- منزل مسكونى: خانه ملكى مورد نياز كه با پول مخمّس يا درآمد كسب و حقوقى كه سال بر آن نگذشته خريدارى شود، خمس ندارد، ولى اگر با پولى كه سال بر آن گذشته بدون دادن خمس خريده شود بايد خمس آن را بدهد. چنانچه خانه كسى فراتر از شأن او باشد مقدار زايد بر شأن بايد تخميس شود.

اگر كسى منزل مسكونى خود را كه با درآمد كسب يا حقوق مخمّس تهيه كرده، بفروشد، پولِ آن خمس ندارد هرچند قيمت آن ترقى كرده باشد و چنانچه از درآمد كسب يا حقوق غير مخمّس تهيه كرده است هر چند از مؤونه باشد، تمام پول فروش آن فورى و بدون مراعات سال خمس دارد. [3]

2- لوازم خانگى: اثاثيه منزل از قبيل يخچال، تلويزيون، فرش و ... كه از درآمد بين سال تهيه شده، درصورتى‌كه مورد نياز و مطابق شأن فرد باشد، خمس ندارد؛ از اين رو، مى‌توان گفت ميزان در معاف بودن و نبودن از پرداخت خمس، نياز فعلى و عرفى و مراعات شأن است و چنانچه كسى در حدّ شأن خود وسائل مورد نياز در زندگى خويش را بخرد، هر چند به دلايلى نتواند از آن استفاده كند و سال بر آن بگذرد، خمس ندارد. [4]

براين اساس، اگر كسى اثاثيه‌اى براى منزل خريده و نيازش از آن برطرف شود واجب است خمس آن‌را بپردازد؛ مثل آنكه يخچال بزرگترى بخرد و به يخچال قبلى نياز نداشته باشد. [5]

3- آذوقه: آذوقه‌اى كه از درآمد سال براى مصرف سالش خريده؛ مانند برنج، روغن، چاى و ...، اگر در آخر سال زياد بيايد، بايد خمس آن را بدهد. [6]

[1] - ر. ك. مسائل 1754-1755 و 1759 و استفتاءات، ج 1، ص 382 و 407 و 409 و 411

[2] - استفتاءات، ج 1، 378

[3] - ر. ك. استفتاءات، ج 1، ص 357، 361، 363، 365، 368 و 378

[4] - ر. ك. همان، ص 349، 357، 360، 362، 375 و 379

[5] - مسألۀ 1781

[6] - مسألۀ 1780