1- اگر مستأجر هنگام اجاره مغازه مبلغى را به عنوان
سرقفلى، به مالك بپردازد، آيا در صورتى كه مستأجر به هر علتى بخواهد آنجا را تخليه
كند، مالك فقط بايد همان مقدار را به مستأجر بپردازد يا آنكه واجب است قيمت سرقفلى
را به قيمت روز تخليه به او بدهد.
جواب- اگر حق
سرقفلى مغازه شرعاً براى مستأجر باشد، مىتواند قيمت فعلى آن را طبق قيمت عادلانه روز،
مطالبه كند و بر مالك هم واجب است قيمت فعلى آن را بپردازد.
ولى اگر مبلغى را نزد مالك به وديعه گذاشته تا هنگام
تخليه آن مكان به او برگرداند. در اين صورت فقط حق مطالبه معادل مبلغى را دارد كه
هنگام اجاره آن مكان به مالك پرداخته است و نسبت به تفاوت ارزش پول، احتياط در
مصالحه است. [1]
2- فردى مكانى را اجاره كرده است به اين شرط كه هنگام
مطالبه مالك، آن را تخليه كند. بعد از انقضاء مدت اجاره و درخواست مالك مبنى بر
تخليه آن، مستأجر حق سرقفلى آن را مطالبه مىكند. آيا پرداخت آن به او بر مالك
واجب است؟
جواب- در فرض
مسأله كه شرط تخليه مكان توسط مستأجر هنگام مطالبه مالك شده است و ظاهراً حق
سرقفلى از مالك به مستأجر منتقل نشده، حق مطالبه چيزى را نخواهد داشت مگر طبق
قوانين نظام اسلامى. [2]