معالج (پزشك يا پرستار) در صورتى مجاز است كه پرستار يا پزشك زن نباشد.

اگر در حال ضرورت، زن نامحرم بخواهد مرد بيمار را معاينه كند: در صورتى كه معالجه بدون لمس امكان دارد، نبايد بدن بيمار را لمس كند و در صورتى كه از روى لباس و يا دستكش بتواند بدن را معاينه كند، لمس جايز نيست و بايد از روى لباس و يا با دستكش بدن را معاينه كند. [1]

نيز، اگر پزشك مرد (در صورت نبودن پزشك زن) جهت معالجه و يا كارهايى از قبيل تشخيص نبض، گرفتن خون و شكسته‌بندى ناچار شود به بدن زن نامحرم نگاه كند، يا دست بر بدن او بزند (و استفاده از دستكش و مانند آن، به منظور لمس غير مستقيم، ممكن نباشد)، در اين صورت، لمس و نگاه اشكال ندارد. البته در چنين مواردى اگر پزشك بتواند تنها با نگاه كردن و يا با لمس كردن مريض نامحرم را معالجه كند، بايد به همان نگاه يا لمس (آن هم به مقدار ضرورت) بسنده كند و زيادتر از آن جايز نيست. [2]

اگر پزشك براى معالجه بيمار ناچار شود به عورت او نگاه كند بنا بر احتياط واجب بايد آيينه را در مقابل گذاشته و در آن نگاه كند ولى اگر چاره‌اى جز نگاه كردن به عورت نباشد اشكال ندارد. [3]

2- ضمان پزشك‌

اگر بر اثر معالجه پزشك، ضررى متوجه بيمار شود، با توجه به نحوه‌

[1]- ر. ك: تحرير الوسيله، ج 2، ص 218، توضيح المسائل، ص 365.

[2]- ر. ك: تحرير الوسيله، ج 2، ص 243، مسأله 22.

[3]- توضيح المسائل، مسأله 2442.