دخالت پزشك در معالجه، ضمانت يا عدم ضمانت پزشك صورت‌هاى مختلفى دارد كه در زير بيان مى‌شود:

الف- پزشك مباشرت در عمل نداشته باشد، بلكه فقط دارو را توصيف نمايد، مثلًا بگويد فلان دارو براى فلان بيمارى مفيد است و به واسطه خوردن دارو ضررى به بيمار برسد يا بميرد، دكتر ضامن نيست. [1]

ب- پزشك مباشرت در عمل داشته باشد و شخصاً اقدام به معالجه و تجويز دارو كرده باشد، در اين مورد، صور زير متصور است:

1- پزشك از نظر علم و عمل قاصر باشد، (در زمينه علمى، تخصص لازم را نداشته باشد و در عمل هم كوتاهى كند)، چنانچه بر اثر معالجه وى، صدماتى به بيمار وارد گردد، در اين صورت ضامن است هر چند با اذن مريض (در شخص بالغ و عاقل) و يا اولياى مريض (در نابالغ و مجنون) اقدام به معالجه كرده باشد. [2]

2- اگر پزشك از نظر علمى و عملى در حرفه خود مهارت داشته باشد ولى بدون اجازه بيمار يا ولىّ او، اقدام به معالجه او نمايد، ضامن صدماتى است كه به بيمار مى‌رساند و حتى در صورت اجازه بيمار يا ولى او، اقوى اين است كه ضامن است. [3]

3- اگر پزشك در معالجه خطا كند و به مريض ضررى برسد يا منجر به فوت او شود، نيز ضامن است. [4]

[1]- همان، مسأله 2205.

[2]- تحرير الوسيله، ج 2، ص 505، مسأله 4.

[3]- همان.

[4]- توضيح المسائل، مسأله 2205.