8- ارتداد

«ارتداد» و «رده» در لغت به معنى بازگشتن به راهى است كه از آن راه آمده؛ لكن «رده» در اصطلاح فقهى، اختصاص به كفر دارد و در مورد ديگر استعمال نمى‌شود، ولى ارتداد در مورد كفر و غير آن به كار مى‌رود، [1] چنان‌كه در قرآن كريم آيه: (انَّ الَّذينَ ارْتَدُّوا عَلى‌ ادْبارِهِمْ ...) [2]

در بازگشتن از اسلام به كفر و آيه(:... فَارْتَدّا عَلى‌ آثارِهِما ...) [3]

در غير بازگشت به كفر، به كار رفته است. از اين رو، هر گاه كلمه ارتداد در مورد عقيده دينى به‌كار رود، منظور از آن بازگشت به كفر است و مرتد به كسى گفته مى‌شود كه از اسلام به كفر برگردد، چنان كه قرآن كريم مى‌فرمايد:

(وَ مَنْ يَرْتَدِدْ مِنْكُمْ عَنْ دينِهِ فَيَمُتْ وَ هُوَ كافِرٌ فَاولئِكَ حَبِطَتْ اعْمالُهُمْ فِى الدُّنْيا وَالْاخِرَةِ ...) [4]

از ميان شما آنها كه از دين خود بازگردند و كافر بميرند، اعمالشان در دنيا و آخرت تباه شده و جاودانه در جهنم باشند.

اقسام مرتد

«مرتد» به دو قسم «فطرى» و «ملّى» تقسيم مى‌شود:

1- «مرتد فطرى» كسى است كه پدر و مادرش يا يكى از آن دو در حال انعقاد نطفه‌اش مسلمان بوده و خود بعد از بلوغ اظهار اسلام كند، سپس از اسلام خارج شود.

2- «مرتد ملّى» كسى است كه پدر و مادرش در حال انعقاد نطفه وى كافر بوده و خود بعد از بلوغ اظهار كفر كرده و كافر اصلى شده، سپس اسلام آورده و پس از آن به كفر

[1] - مفردات راغب، واژۀ ردّ

[2] - محمد (47)، آِیه 25

[3] - كهف (18)، آِیه 64

[4] - بقره (2)، آِیه 217