ديگر زمانها تفاوت دارد، برخى از احكام مربوط به دفاع به قرار زير خواهد بود؛

1. اگر دفاع و جلوگيرى از تهاجم، متوقف بر تصرف در نفس يا مال كسى نباشد كه فعل حرام را به جا آورده، احتياج به كسب اجازه از كسى ندارد؛ بلكه اين مقدار بر همه مكلفين واجب است. [1]

2. در مواردى كه براى جلوگيرى از ارتكاب معصيت چاره‌اى جز اعمال قدرت از طريق تصرف در اموال كسى كه فعل حرام انجام مى‌دهد، يا تعزير و حبس او و مانند آن نيست، در چنين زمانى با حاكميت و اقتدار حكومت اسلامى، واجب است مكلفين در امر به معروف و نهى از منكر، به امر و نهى زبانى اكتفا كنند و در صورت نياز به توسل به زور، موضوع را به مسئولين ذى ربط در نيروى انتظامى و قوه قضائيه ارجاع دهند. [2]

3. در زمان و مكانى كه حاكميت و اقتدار با حكومت اسلامى نيست، بر مكلفين واجب است در صورت وجود شرايط، جميع مراتب امر به معروف و نهى از منكر را با رعايت ترتيب آنها تا تحقق غرض انجام دهند. [3]

4. اگر در مقام دفاع و حفظ نفس محترمه و جلوگيرى از وقوع قتل، چاره‌اى جز دخالت فورى و مستقيم [از قبيل كتك زدن و زخمى كردن مهاجم‌] نباشد چنين دخالتى، جايز، بلكه شرعاً از باب وجوب حفظ نفس محترمه واجب است، و به كسب اجازه از حاكم نياز ندارد. [4]

پرسش:

1. منظور از هدايت خانواده چيست؟

2. توضيح امام صادق 7 را درباره امر و نهى خانواده بنويسيد.

3. وظيفه شوهر نسبت به همسرش كه به مسائل شرعى اهمّيت نمى‌دهد چيست؟

4. مرد در برابر چه تهاجماتى بايد از ناموس خود دفاع كند؟

5. در زمان استقرار حكومت اسلامى، اگر دفاع از جان و مال و ناموس متوقف بر تصرف در نفس يا مال فرد مهاجم باشد، تكليف چيست؟

[1] ر.ک: اجوبة الاستفتائات، ج 1، پاسخ استفتاِی 1079.

[2] ر.ک: همان، پاسخ شمارة 1088.

[3] همان.

[4] همان، پاسخ شماره 1080.